Menu
Δίκτυο συνεργατών

Οδηγός καλλιέργειας καλαμποκιού

Προτεινόμενοι τύποι:

Βασική λίπανση

Επιφανειακή λίπανση

1. Εισαγωγή

Το καλαμπόκι κατατάσσεται ανάμεσα στις πιο πολυχρηστικές καλλιέργειες, με διαφορετικές χρήσεις που εξαρτώνται από τον τύπο καλλιέργειας και τον τρόπο επεξεργασίας του.

  • Διατροφή Ανθρώπων:
    • Καλαμποκάλευρο,σιμιγδάλι , κορν φλέικς.
    • Παραγωγή σιροπιού γλυκόζης και αμύλου.
  • Ζωοτροφές:
    • Βασικό συστατικό σύνθετων ζωοτροφών λόγω υψηλής ενεργειακής αξίας.
  • Βιομηχανική Χρήση:
    • Παραγωγή βιοαιθανόλης και βιοαερίου.
  • Ζωοτροφή:
    • Πλήρης εκμετάλλευση του φυτού (σπόρος, φύλλα, βλαστός).
    • Υψηλή περιεκτικότητα σε ενέργεια και εύπεπτες ίνες.
  • Ενσιρωμένη Ζωοτροφή (Silage):
    • Κατάλληλο για μηρυκαστικά, όπως αγελάδες και πρόβατα.
    • Προωθεί τη γαλακτοπαραγωγή λόγω της θρεπτικής του αξίας.
  • Βιοενέργεια:
    • Παραγωγή αιθανόλης από άμυλο καλαμποκιού.
    • Χρήση υπολειμμάτων για παραγωγή βιοαερίου.
  • Βιομηχανία και Καλλυντικά:
    • Παραγωγή πολυμερών από άμυλο (βιοδιασπώμενα πλαστικά).
    • Παραγωγή ελαίων για καλλυντικά και φαρμακευτικά προϊόντα.

Η ανάπτυξη του καλαμποκιού επηρεάζεται σημαντικά από τις κλιματολογικές συνθήκες και απαιτείται σωστή επιλογή ποικιλιών ανάλογα με το περιβάλλον και το σκοπό της καλλιέργειας.

  • Βέλτιστη Θερμοκρασία Φύτρωσης: 10–12°C.
  • Βέλτιστη Θερμοκρασία Ανάπτυξης: 20–30°C.
  • Κρίσιμα Στάδια Ευαισθησίας:
    • Άνθηση: Υψηλή θερμοκρασία (>35°C) μπορεί να προκαλέσει αποτυχία γονιμοποίησης.
    • Σχηματισμός κόκκων: Θερμοκρασίες κάτω από 10°C επιβραδύνουν την ανάπτυξη.
  • Συνολική απαίτηση νερού: 500-800 mm κατά την καλλιεργητική περίοδο.
  • Στάδια υψηλών απαιτήσεων σε νερό:
    • Βλάστηση και ανάπτυξη φύλλων.
    • Άνθηση και σχηματισμός κόκκων.
  • Το καλαμπόκι παρουσιάζει υψηλή ευαισθησία σε ξηρασία, ειδικά στα στάδια άνθησης και γεμίσματος κόκκων.
  • Το καλαμπόκι ανήκει στις καλλιέργειες τύπου C4, με υψηλή αποδοτικότητα φωτοσύνθεσης.
  • Απαιτεί 6-8 ώρες άμεσης ηλιακής ακτινοβολίας ημερησίως για βέλτιστη ανάπτυξη.
  • Ιδανικά Εδάφη:
    • Βαθιά, καλά στραγγιζόμενα, με υψηλή περιεκτικότητα σε οργανική ουσία.
  • pH: 5,8–7,2 (κατάλληλο και για ελαφρώς όξινα έως ουδέτερα εδάφη).
  • Απαιτήσεις Αερισμού:
    • Τα αμμώδη εδάφη επιτρέπουν καλή ανάπτυξη ριζών, αλλά απαιτούν πιο εντατική άρδευση.
    • Τα αργιλώδη εδάφη χρειάζονται καλή αποστράγγιση για αποφυγή νεροκρατήματος.
  1. Υψηλή Παραγωγικότητα:
  • Κατάλληλο για εκτατικές και εντατικές καλλιέργειες.
  1. Προσαρμοστικότητα:
  • Ευρεία γεωγραφική εξάπλωση λόγω ανθεκτικότητας σε διαφορετικά περιβάλλοντα.
  1. Διαφορετικότητα Χρήσεων:
  • Ιδανικό για ζωοτροφές, βιομηχανική χρήση και παραγωγή ενέργειας.
  1. Συμβολή στη Βιωσιμότητα:
  • Δυνατότητα ενσωμάτωσης στην αμειψισπορά.
  • Επαναχρησιμοποίηση φυτικών υπολειμμάτων για βελτίωση εδάφους ή παραγωγή ενέργειας.

2. Βοτανικά Χαρακτηριστικά και Φυσιολογία του Καλαμποκιού

  • Πρωτογενείς Ρίζες:
    • Αναπτύσσονται από το σπέρμα κατά τη βλάστηση.
    • Εξυπηρετούν την αρχική απορρόφηση νερού και θρεπτικών.
  • Δευτερογενείς (Ινώδεις) Ρίζες:
    • Επεκτείνονται κατά μήκος του βλαστού και φτάνουν σε βάθος 1,5–2 m.
    • Παρέχουν στήριξη και σταθερότητα στο φυτό, ιδιαίτερα σημαντική για καλλιέργειες ενσιρώματος.
  • Αερόριζες (Στηρικτικές):
    • Αναπτύσσονται από τους χαμηλότερους κόμβους.
    • Προσφέρουν στήριξη σε υψηλά φυτά και απορροφούν επιφανειακό νερό.
  • Ίσιος και κοίλος, με εμφανείς κόμβους και μεσογονάτια διαστήματα.
  • Υψώνεται στα 1,5–3 m για το καλαμπόκι καρπού και μπορεί να φτάσει έως 4 m για το καλαμπόκι ενσιρώματος.
  • Η διάμετρος κυμαίνεται μεταξύ 2–5 cm, προσφέροντας αντοχή σε ανέμους.
  • Επιμήκη, λογχοειδή με μήκος 30–100 cm και πλάτος 3–12 cm.
  • Εναλλασσόμενη διάταξη κατά μήκος του βλαστού.
  • Περιέχουν υψηλή συγκέντρωση χλωροφύλλης για μέγιστη φωτοσυνθετική ικανότητα.
  • Το καλαμπόκι είναι μονογενές και μόνοικο φυτό.
    • Άνθη αρσενικά :
      • Τοποθετημένα στην κορυφή του βλαστού.
      • Παράγουν γύρη για την επικονίαση.
    • Άνθη θηλυκά :
      • Βρίσκονται στις μασχάλες των φύλλων.
      • Αναπτύσσουν τους καρπούς (σπόρους) μετά τη γονιμοποίηση.
    • Επικονίαση:
      • Γίνεται με τον άνεμο (ανεμόφιλη γονιμοποίηση).
      • Η επιτυχής επικονίαση εξαρτάται από το χρόνο απελευθέρωσης της γύρης και της δεκτικότητας των θηλυκών ανθέων.

Η ανάπτυξη του καλαμποκιού χωρίζεται σε διακριτά στάδια που επηρεάζουν τις απαιτήσεις σε νερό, θρεπτικά στοιχεία και φυτοπροστασία.

  • Ανάπτυξη πρωτογενών ριζών και πρώτων φύλλων.
  • Ευαίσθητο στάδιο σε ελλείψεις νερού και χαμηλές θερμοκρασίες.

Κρίσιμα Σημεία:

  • Επαρκής υγρασία εδάφους για ομοιόμορφο φύτρωμα.
  • Βασική λίπανση με φώσφορο για ενίσχυση των ριζών.
  • Γρήγορη αύξηση της φυλλικής επιφάνειας και φωτοσυνθετικής ικανότητας.
  • Δημιουργία κόμβων και ανάπτυξη των αερόριζων.

Κρίσιμα Σημεία:

  • Επιφανειακή εφαρμογή αζώτου για ενίσχυση της βλάστησης.
  • Άρδευση για σταθερή παροχή νερού.
  • Έναρξη ανθοφορίας και επικονίασης.
  • Ανάπτυξη των θηλυκών ανθέων και σχηματισμός στάχεων.

Κρίσιμα Σημεία:

  • Καθοριστικό στάδιο για την τελική απόδοση.
  • Εξασφάλιση επαρκούς υγρασίας και εφαρμογή καλίου για ενίσχυση γονιμοποίησης.
  • Μεταφορά θρεπτικών στοιχείων στους κόκκους.
  • Έναρξη ωρίμανσης των καρπών.

Κρίσιμα Σημεία:

  • Διατήρηση επαρκών ποσοτήτων καλίου και νερού.
  • Μείωση αζώτου για αποφυγή υπερβολικής ανάπτυξης φυλλώματος.
  • Τελικό γέμισμα των κόκκων και σκλήρυνση του σπόρου.
  • Μείωση της υγρασίας στους κόκκους.

Κρίσιμα Σημεία:

  • Σωστός χρόνος συγκομιδής για ελαχιστοποίηση απωλειών.
  • Ξήρανση κόκκων κάτω από 14% υγρασία για ασφαλή αποθήκευση.
  • Έμφαση στη μέγιστη παραγωγή σπόρου και περιεκτικότητα σε άμυλο.
  • Απαιτεί σταδιακή εφαρμογή αζώτου για αύξηση της καρποφορίας.
  • Συγκομιδή στο στάδιο πλήρους ωριμότητας (υγρασία 15–20%).
  • Έμφαση στη βιομάζα, στην πεπτικότητα και στην περιεκτικότητα σε ενέργεια.
  • Απαιτεί μεγαλύτερη πυκνότητα φύτευσης και αυξημένες δόσεις καλίου.
  • Συγκομιδή στο στάδιο γαλακτώδους-κηρώδους ωριμότητας για καλύτερη πεπτικότητα.

3. Προετοιμασία Εδάφους και Σπορά

Το καλαμπόκι είναι απαιτητικό ως προς την ποιότητα του εδάφους, καθώς χρειάζεται καλή αποστράγγιση και επαρκή αερισμό.

  • Ιδανικά Εδάφη:
    • Βαθιά και γόνιμα εδάφη με υψηλή περιεκτικότητα σε οργανική ουσία (>2%).
    • Καλά στραγγιζόμενα, με μέτρια ικανότητα συγκράτησης νερού.
  • Τύποι Εδαφών:
    • Αμμοπηλώδη εδάφη για καλύτερη ανάπτυξη ριζικού συστήματος.
    • Αργιλοπηλώδη εδάφη για περιοχές με υψηλές απαιτήσεις σε υγρασία.
  • Βέλτιστο pH:
    • 5,8–7,2 (ελαφρώς όξινο έως ουδέτερο).
    • Σε όξινα εδάφη (<5,5) απαιτείται προσθήκη ασβέστου για αύξηση του pH.

Η προετοιμασία του εδάφους πρέπει να στοχεύει στη βελτίωση της δομής, στην καταστροφή ζιζανίων και στην ενσωμάτωση βασικών θρεπτικών στοιχείων.

  1. Άροση:
  • Βαθιά κατεργασία (25–30 cm) για βελτίωση του αερισμού και της αποστράγγισης.
  • Καταστροφή πολυετών ζιζανίων και ενσωμάτωση οργανικών υλών.
  1. Κατεργασία Επιφάνειας:
  • Δισκοσβάρνισμα για δημιουργία καλής επιφάνειας σποράς.
  • Ενσωμάτωση λιπασμάτων για θρεπτική ενίσχυση του υποστρώματος.
  1. Ισοπέδωση Εδάφους:
  • Εξασφάλιση ομοιομορφίας στην άρδευση και αποφυγή συσσώρευσης νερού.
  1. Ανάλυση Εδάφους:
  • Έλεγχος των επιπέδων αζώτου (N), φωσφόρου (P), καλίου (K) και μικροστοιχείων (Zn, B).
  • Προγραμματισμός λίπανσης με βάση τα αποτελέσματα.

Η σπορά πρέπει να είναι ομοιόμορφη και να εξασφαλίζει καλή κατανομή φυτών στο χωράφι. Η πυκνότητα φύτευσης μπορεί να διαφέρει ανάλογα με το σκοπό της καλλιέργειας (καρπός ή ενσίρωμα).

  • Καρπός:
    • Τέλη Μαρτίου έως μέσα Μαΐου (ανάλογα με τη θερμοκρασία εδάφους >10°C).
  • Ενσίρωμα:
    • Πρώιμη σπορά (τέλη Μαρτίου–Απρίλιος) για μεγιστοποίηση της βιομάζας.
  • 3–6 cm, ανάλογα με την υγρασία του εδάφους και το μέγεθος του σπόρου.
  • Σε βαριά εδάφη προτιμάται μικρότερο βάθος για αποφυγή προβλημάτων βλάστησης.

Χρήση Καλλιέργειας

Πυκνότητα Φύτευσης (φυτά/στρέμμα)

Αποστάσεις Φυτεύσεων

Καλαμπόκι για Καρπό

7.000–8.000 φυτά

70 cm μεταξύ γραμμών, 15–20 cm εντός γραμμής.

Καλαμπόκι για Ενσίρωμα

9.000–10.000 φυτά

60–70 cm μεταξύ γραμμών, 10–15 cm εντός γραμμής.

Παρατηρήσεις:

  • Για καρπό, προτιμάται μικρότερη πυκνότητα για καλύτερο σχηματισμό κόκκων.
  • Για ενσίρωμα, μεγαλύτερη πυκνότητα αυξάνει τη βιομάζα αλλά απαιτεί αυξημένη λίπανση.

Η επιλογή ποικιλιών εξαρτάται από το σκοπό της καλλιέργειας, τις κλιματικές συνθήκες και τη γονιμότητα του εδάφους.

  1. Καλαμπόκι για Καρπό:
  • Υβρίδια υψηλής περιεκτικότητας σε άμυλο και πρωτεΐνες.
  • Προσαρμοσμένα σε ξηρικές συνθήκες για μεγαλύτερη αντοχή στην ξηρασία.
  • Παραγωγικές ποικιλίες με αντοχή σε ασθένειες (σκωρίαση, μύκητες).
  1. Καλαμπόκι για Ενσίρωμα:
  • Υβρίδια με υψηλή παραγωγή βιομάζας και υψηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα.
  • Ποικιλίες με αντοχή στην πτώση φυτών και αυξημένη πεπτικότητα.
  • Χρήση ποικιλιών που παράγουν μεγαλύτερους στάχεις και χοντρότερο βλαστό.

4. Λίπανση

Η θρέψη του καλαμποκιού πρέπει να καλύπτει πλήρως τις ανάγκες του φυτού σε όλα τα μακροστοιχεία (N, P, K) και μικροστοιχεία (Zn, B, Mg), ώστε να διασφαλίζεται:

  • Υψηλή απόδοση σε σπόρο (καρπό) ή βιομάζα (ενσίρωμα).
  • Ποιότητα παραγωγής με υψηλή ενεργειακή αξία και περιεκτικότητα σε άμυλο ή ίνες.
  • Αντοχή σε ασθένειες, ξηρασία και μηχανικές καταπονήσεις.
  • Βέλτιστη εκμετάλλευση του εδάφους και περιορισμός περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
  1. Προγραμματισμός με Βάση την Ανάλυση Εδάφους:
  • Εκτίμηση των αποθεμάτων θρεπτικών στοιχείων και του pH του εδάφους.
  • Προσδιορισμός ελλείψεων σε μακροστοιχεία και μικροστοιχεία.
  1. Κατανομή Λιπασμάτων Ανά Στάδιο Ανάπτυξης:
  • Βασική λίπανση: Ενσωμάτωση πριν τη σπορά για ανάπτυξη ριζών και βλαστών.
  • Επιφανειακή λίπανση: Χορήγηση συμπληρωματικών δόσεων κατά την ανάπτυξη.
  1. Ισορροπημένη Θρέψη για Ομοιομορφία:
  • Σταδιακή παροχή αζώτου για αποφυγή πλαγιάσματος ή υπερβολικής βλάστησης.
  • Ενίσχυση με κάλιο για αντοχή σε στρες και βελτίωση ποιότητας.
  1. Διαφοροποίηση Ανά Κατεύθυνση Καλλιέργειας:
  • Καρπός: Έμφαση στην παραγωγή σπόρου και υψηλή περιεκτικότητα σε άμυλο.
  • Ενσίρωμα: Έμφαση στη βιομάζα και στις ενεργειακές απαιτήσεις των φυτών.

Καλαμπόκι για Καρπό

  • Στόχοι Θρέψης:
    • Ανάπτυξη ισχυρού ριζικού συστήματος και βλαστών.
    • Υψηλή παραγωγή κόκκων με υψηλή περιεκτικότητα σε άμυλο.
  • Εστίαση σε Αζωτούχα Λιπάσματα:
    • Προώθηση ανάπτυξης βλαστών στα αρχικά στάδια.
    • Σταδιακή μεταφορά θρεπτικών στους κόκκους.
  • Απαιτήσεις σε Μικροστοιχεία:
    • Ψευδάργυρος (Zn) για σχηματισμό στάχεων.
    • Μαγνήσιο (Mg) για σύνθεση χλωροφύλλης και μεταφορά σακχάρων.

Καλαμπόκι για Ενσίρωμα

  • Στόχοι Θρέψης:
    • Ανάπτυξη υψηλής βιομάζας (βλαστοί, φύλλα).
    • Ενίσχυση πεπτικότητας και περιεκτικότητας σε εύπεπτες ίνες και σάκχαρα.
  • Εστίαση σε Κάλιο (K):
    • Βελτίωση της αντοχής των φυτών και αύξηση της περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες.
  • Αυξημένες Απαιτήσεις σε Άζωτο (N):
    • Ενίσχυση ανάπτυξης φυλλώματος και χλωροφύλλης.
    • Σταδιακή εφαρμογή για διατήρηση της ανάπτυξης μέχρι τη συγκομιδή.

Βασική Λίπανση (Pre-plant Application):

  • Ενσωμάτωση πριν τη σπορά για ενίσχυση του ριζικού συστήματος.
  • Χρήση λιπασμάτων με υψηλή συγκέντρωση φωσφόρου (P) και καλίου (K).

Προτεινόμενες Δόσεις (κιλά/στρέμμα):

Κατεύθυνση Καλλιέργειας

Άζωτο (N)

Φώσφορος (P₂O₅)

Κάλιο (K₂O)

Καρπός

5–7

3–5

6–8

Ενσίρωμα

7–8

3–4

8–10

Επιφανειακή Λίπανση (Top-dressing):

  • Εφαρμογή αζώτου κατά τη βλαστική ανάπτυξη (20–40 ημέρες).
  • Συμπληρωματική εφαρμογή καλίου πριν την άνθηση.

Προτεινόμενες Δόσεις (κιλά/στρέμμα):

Κατεύθυνση Καλλιέργειας

Άζωτο (N)

Κάλιο (K₂O)

Καρπός

6–8

4–5

Ενσίρωμα

8–10

6–8

Η καλλιέργεια του καλαμποκιού παρουσιάζει υψηλές απαιτήσεις σε θρεπτικά στοιχεία λόγω της γρήγορης ανάπτυξης και της υψηλής παραγωγικότητας. Οι απαιτήσεις αυτές διαφοροποιούνται ανάλογα με το αν η καλλιέργεια προορίζεται για καρπό ή ενσίρωμα, γεγονός που απαιτεί στρατηγική διαχείριση των μακροστοιχείων (N, P, K) και μικροστοιχείων.

Ρόλος στο Καλαμπόκι:

  • Προάγει τη γρήγορη ανάπτυξη των βλαστών και των φύλλων.
  • Ενισχύει τη φωτοσυνθετική δραστηριότητα και την παραγωγή πρωτεϊνών.
  • Αυξάνει την παραγωγή κόκκων (για καρπό) και τη βιομάζα (για ενσίρωμα).

Απαιτήσεις σε Άζωτο:

Χρήση Καλλιέργειας

Συνολική Δόση (κιλά/στρέμμα)

Διαχείριση Δόσεων

Καλαμπόκι για Καρπό

11–15

50% βασική λίπανση, 50% επιφανειακή σε 2 δόσεις.

Καλαμπόκι για Ενσίρωμα

14–18

40% βασική λίπανση, 60% επιφανειακή σε 3 δόσεις.

Διαχείριση Αζώτου ανά Στάδιο:

  1. Βασική Εφαρμογή:
  • Χορήγηση αζώτου πριν τη σπορά για ενίσχυση της βλάστησης.
  1. Πρώτη Επιφανειακή Εφαρμογή (20–30 ημέρες):
  • Στήριξη της βλαστικής ανάπτυξης και του σχηματισμού στάχεων.
  1. Δεύτερη Επιφανειακή Εφαρμογή (Άνθηση):
  • Κάλυψη των αναγκών κατά τη γονιμοποίηση και το γέμισμα των κόκκων.

Ειδικές Τεχνικές:

  • Υδρολίπανση: Εφαρμογή διαλυτών αζωτούχων λιπασμάτων μέσω άρδευσης για αποφυγή απωλειών.
  • Λιπάσματα με αναστολείς ουρεάσης/νιτροποίησης: Παρέχουν σταδιακή απελευθέρωση αζώτου, μειώνοντας την ανάγκη για πολλαπλές εφαρμογές.

Ρόλος στο Καλαμπόκι:

  • Ενίσχυση του ριζικού συστήματος στα πρώτα στάδια ανάπτυξης.
  • Υποστήριξη της άνθησης, της γονιμοποίησης και του σχηματισμού κόκκων.
  • Βελτίωση της ενεργειακής μεταφοράς μέσω ATP.

Απαιτήσεις σε Φώσφορο:

Χρήση Καλλιέργειας

Συνολική Δόση (κιλά/στρέμμα)

Διαχείριση Δόσεων

Καλαμπόκι για Καρπό

3–5

Ενσωμάτωση 100% στη βασική λίπανση.

Καλαμπόκι για Ενσίρωμα

3–4

Ενσωμάτωση 100% στη βασική λίπανση.

Διαχείριση Φωσφόρου:

  • Ο φώσφορος εφαρμόζεται πριν τη σπορά, καθώς είναι σταθερό στοιχείο στο έδαφος και απορροφάται δύσκολα αν δεν τοποθετηθεί κοντά στο ριζικό σύστημα.
  • Τοποθέτηση στο βάθος 5–7 cm για βελτίωση της πρόσληψης.

Ειδικές Τεχνικές:

  • Σε όξινα εδάφη (<5,5 pH), ο φώσφορος αδρανοποιείται. Απαιτείται εφαρμογή ορυκτών για ρύθμιση του pH.
  • Σε εδάφη φτωχά σε φώσφορο, συνιστάται η χρήση διαφυλλικών εφαρμογών με φωσφορικά διαλύματα.

Ρόλος στο Καλαμπόκι:

  • Ρύθμιση της διαχείρισης νερού και αντοχή στο στρες (ξηρασία ή αλατότητα).
  • Βελτίωση της ποιότητας των καρπών (άμυλο) και της πεπτικότητας της βιομάζας (ενσίρωμα).
  • Ενίσχυση της μεταφοράς σακχάρων από τα φύλλα προς τους κόκκους.

Απαιτήσεις σε Κάλιο:

Χρήση Καλλιέργειας

Συνολική Δόση (κιλά/στρέμμα)

Διαχείριση Δόσεων

Καλαμπόκι για Καρπό

10–12

60% βασική λίπανση, 40% επιφανειακή (πριν την άνθηση).

Καλαμπόκι για Ενσίρωμα

12–15

50% βασική λίπανση, 50% επιφανειακή σε 2 δόσεις.

Διαχείριση Καλίου:

  • Χορήγηση στη βασική λίπανση για υποστήριξη της πρώιμης ανάπτυξης.
  • Επιφανειακή εφαρμογή πριν την άνθηση για ενίσχυση του σχηματισμού κόκκων και της βιομάζας.

Ειδικές Τεχνικές:

  • Χρήση θειικού καλίου (K₂SO₄) αντί χλωριούχου καλίου (KCl) σε εδάφη με υψηλή αλατότητα.
  • Συνδυασμός με διαφυλλική εφαρμογή καλίου για γρήγορη διόρθωση ελλείψεων.

Η ανάπτυξη ενός αποτελεσματικού προγράμματος λίπανσης για το καλαμπόκι βασίζεται στην κατεύθυνση της καλλιέργειας (καρπός ή ενσίρωμα), στη θρεπτική κατάσταση του εδάφους και στις ανάγκες του φυτού στα διαφορετικά στάδια ανάπτυξής του.

Στόχος:

  • Υψηλή παραγωγή σπόρου με υψηλή περιεκτικότητα σε άμυλο και πρωτεΐνη.
  • Βελτίωση της ποιότητας του καρπού για βιομηχανικές και ζωοτροφικές χρήσεις.

Βασική Λίπανση (Πριν τη Σπορά):

Στόχος:

  • Ενίσχυση του ριζικού συστήματος και της αρχικής ανάπτυξης.
  • Παροχή επαρκών αποθεμάτων φωσφόρου και καλίου για κρίσιμα στάδια ανάπτυξης.

Στοιχείο

Δόση (κιλά/στρέμμα)

Μέθοδος Εφαρμογής

Άζωτο (N)

5–7

Ενσωμάτωση με όργωμα ή κατεργασία εδάφους.

Φώσφορος (P₂O₅)

3–5

Εφαρμογή 5–7 cm κάτω από τον σπόρο.

Κάλιο (K₂O)

6–8

Ομοιόμορφη ενσωμάτωση στο έδαφος.

Επιφανειακή Λίπανση (Κατά την Ανάπτυξη):

Στόχος:

  • Υποστήριξη της ανάπτυξης των βλαστών και της άνθησης.
  • Βελτίωση της γονιμοποίησης και της πλήρωσης των κόκκων.

Στάδιο

Άζωτο (N)

Κάλιο (K₂O)

Παρατηρήσεις

3–4 φύλλα (20–30 ημέρες)

4–5 κιλά

2–3 κιλά

Ενίσχυση ανάπτυξης βλαστών και φύλλων.

7–8 φύλλα (πριν την άνθηση)

4–5 κιλά

2–3 κιλά

Ενίσχυση γονιμοποίησης και αρχική ανάπτυξη κόκκων.

Σχηματισμός κόκκων (50–60 ημέρες)

2–3 κιλά

—

Τελική ενίσχυση για βέλτιστη πλήρωση και ποιότητα κόκκων.

Διαφυλλική Θρέψη (Ειδικές Εφαρμογές):

  • Ψευδάργυρος (Zn):
    • Δόση: 150–200 g Zn/στρέμμα σε ψεκασμό κατά την ανάπτυξη φύλλων.
    • Βελτιώνει την άνθηση και την ανάπτυξη στάχεων.
  • Βόριο (B):
    • Δόση: 100–150 g B/στρέμμα σε ψεκασμό πριν την άνθηση.
    • Υποστηρίζει τη γονιμοποίηση και το σχηματισμό σπόρων.

Στόχος:

  • Υψηλή παραγωγή βιομάζας με υψηλή πεπτικότητα και ενεργειακή αξία.
  • Ενίσχυση της αντοχής των φυτών και της περιεκτικότητας σε σάκχαρα.

Βασική Λίπανση (Πριν τη Σπορά):

Στόχος:

  • Ανάπτυξη ισχυρού ριζικού συστήματος και ενίσχυση της βιομάζας.

Στοιχείο

Δόση (κιλά/στρέμμα)

Μέθοδος Εφαρμογής

Άζωτο (N)

7–8

Ενσωμάτωση με όργωμα ή κατεργασία εδάφους.

Φώσφορος (P₂O₅)

3–4

Εφαρμογή 5–7 cm κάτω από τον σπόρο.

Κάλιο (K₂O)

8–10

Ομοιόμορφη ενσωμάτωση στο έδαφος.

Επιφανειακή Λίπανση (Κατά την Ανάπτυξη):

Στόχος:

  • Υποστήριξη της ανάπτυξης βιομάζας και αύξηση της αντοχής σε ξηρασία και στρες.

Στάδιο

Άζωτο (N)

Κάλιο (K₂O)

Παρατηρήσεις

3–4 φύλλα (20–30 ημέρες)

4–5 κιλά

3–4 κιλά

Ενίσχυση βιομάζας και ανάπτυξης ριζών.

7–8 φύλλα (πριν την άνθηση)

5–6 κιλά

3–4 κιλά

Ενίσχυση φωτοσύνθεσης και ανάπτυξης βλαστών.

Σχηματισμός στάχεων (50–60 ημέρες)

3–4 κιλά

2–3 κιλά

Υποστήριξη παραγωγής σακχάρων και πεπτικότητας της βιομάζας.

Διαφυλλική Θρέψη (Ειδικές Εφαρμογές):

  • Μαγνήσιο (Mg):
    • Δόση: 200–300 g Mg/στρέμμα σε ψεκασμό κατά την ανάπτυξη φύλλων.
    • Ενισχύει τη φωτοσύνθεση και τη μεταφορά υδατανθράκων.
  • Θείο (S):
    • Δόση: 100–150 g S/στρέμμα σε ψεκασμό πριν την άνθηση.
    • Βελτιώνει την πεπτικότητα της ενσιρωμένης βιομάζας.

Τα ιχνοστοιχεία είναι απαραίτητα για τη φυσιολογική ανάπτυξη του καλαμποκιού, καθώς συμμετέχουν σε σημαντικές λειτουργίες όπως η φωτοσύνθεση, η σύνθεση πρωτεϊνών και η μεταφορά θρεπτικών στοιχείων. Παρότι απαιτούνται σε μικρές ποσότητες, οι ελλείψεις τους μπορούν να περιορίσουν σημαντικά την παραγωγικότητα, και την ευρύτερη ευρωστία των φυτών.

Η διαφυλλική θρέψη χρησιμοποιείται για την άμεση διόρθωση ελλείψεων και τη βελτίωση της θρεπτικής κατάστασης του φυτού κατά τη διάρκεια κρίσιμων σταδίων ανάπτυξης.

Ψευδάργυρος (Zn):

Ρόλος:

  • Συμμετέχει στη σύνθεση αυξινών, ενισχύοντας την ανάπτυξη των ριζών και των βλαστών.
  • Προάγει τη γονιμοποίηση και το σχηματισμό σπόρων.

Συμπτώματα Έλλειψης:

  • Κίτρινα ή λευκά νεκρωτικά σημάδια στις άκρες των φύλλων.
  • Μείωση μεγέθους φύλλων και καθυστέρηση ανάπτυξης.

Δόση και Χορήγηση:

  • Βασική Εφαρμογή: 0,5–1 κιλό Zn/στρέμμα (σε χηλική μορφή).
  • Διαφυλλική Εφαρμογή: 150–200 g Zn/στρέμμα κατά το στάδιο ανάπτυξης φύλλων.

Βόριο (B):

Ρόλος:

  • Ρυθμίζει τη μεταφορά σακχάρων και την ανάπτυξη του στάχυ.
  • Ενισχύει τη γονιμοποίηση και τον σχηματισμό κόκκων.

Συμπτώματα Έλλειψης:

  • Παραμόρφωση φύλλων και καχεκτική ανάπτυξη.
  • Μειωμένη γονιμότητα και χαμηλή παραγωγή κόκκων.

Δόση και Χορήγηση:

  • Βασική Εφαρμογή: 0,2–0,3 κιλά B/στρέμμα.
  • Διαφυλλική Εφαρμογή: 100–150 g B/στρέμμα λίγο πριν την άνθηση.

Μαγνήσιο (Mg):

Ρόλος:

  • Σημαντικό συστατικό της χλωροφύλλης και απαραίτητο για τη φωτοσύνθεση.
  • Συμβάλλει στη μεταφορά σακχάρων από τα φύλλα στους κόκκους.

Συμπτώματα Έλλειψης:

  • Κιτρίνισμα των παλαιών φύλλων (μεσοφύλλια χλώρωση).
  • Καχεκτική ανάπτυξη και μικρότεροι καρποί.

Δόση και Χορήγηση:

  • Βασική Εφαρμογή: 1–1,5 κιλά Mg/στρέμμα (σε θειική μορφή).
  • Διαφυλλική Εφαρμογή: 200–300 g Mg/στρέμμα κατά την άνθηση.

Θείο (S):

Ρόλος:

  • Απαραίτητο για τη σύνθεση πρωτεϊνών και ενζύμων.
  • Βελτιώνει τη γεύση και την πεπτικότητα στην παραγωγή ενσιρώματος.

Συμπτώματα Έλλειψης:

  • Ομοιόμορφο κιτρίνισμα των νεότερων φύλλων.
  • Μειωμένη ανάπτυξη και χαμηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες.

Δόση και Χορήγηση:

  • Βασική Εφαρμογή: 1–2 κιλά S/στρέμμα (θειικό αμμώνιο).
  • Διαφυλλική Εφαρμογή: 100–150 g S/στρέμμα σε κρίσιμα στάδια ανάπτυξης.

Σίδηρος (Fe):

Ρόλος:

  • Συμμετέχει στη σύνθεση χλωροφύλλης και στη διαδικασία αναπνοής.
  • Υποστηρίζει τη μεταφορά ηλεκτρονίων κατά τη φωτοσύνθεση.

Συμπτώματα Έλλειψης:

  • Μεσοφύλλια χλώρωση στα νεαρά φύλλα.
  • Καθυστέρηση ανάπτυξης και αδύναμο ριζικό σύστημα.

Δόση και Χορήγηση:

  • Διαφυλλική Εφαρμογή: 100–200 g Fe/στρέμμα με χηλικές μορφές (EDDHA).

Πλεονεκτήματα Διαφυλλικής Θρέψης:

  1. Άμεση Διόρθωση Ελλείψεων:
  • Ειδικά σε περιπτώσεις που η πρόσληψη από το έδαφος είναι ανεπαρκής.
  1. Συμπληρωματική Παροχή Θρεπτικών Στοιχείων:
  • Ενίσχυση κατά τη διάρκεια κρίσιμων σταδίων όπως η άνθηση και η γονιμοποίηση.
  1. Αύξηση Αποδοτικότητας Εφαρμογών:
  • Συνδυάζεται με εφαρμογές φυτοπροστασίας για μείωση του κόστους.

Βασικά Στάδια Εφαρμογής:

  1. Ανάπτυξη Φύλλων (20–30 ημέρες):
  • Ενίσχυση με Zn και Mg για ανάπτυξη φυλλώματος και βλαστών.
  1. Άνθηση και Γονιμοποίηση (40–50 ημέρες):
  • Εφαρμογή B και Zn για ενίσχυση της γονιμότητας και ανάπτυξης κόκκων.
  1. Σχηματισμός Κόκκων (60–70 ημέρες):
  • Mg και K για βελτίωση της μεταφοράς σακχάρων και ανάπτυξης κόκκων.

Προφυλάξεις:

  • Συγκέντρωση Διαλυμάτων: Μην ξεπερνάτε το 1–2% για αποφυγή εγκαυμάτων.
  • Χρόνος Εφαρμογής: Νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα για βέλτιστα αποτελέσματα.
  • Συνδυαστικότητα: Ελέγξτε τη συμβατότητα με φυτοπροστατευτικά προϊόντα.

5. Άρδευση και Διαχείριση Νερού

  • Καλαμπόκι για Καρπό:
    • 500–700 mm/καλλιεργητική περίοδο .
  • Καλαμπόκι για Ενσίρωμα:
    • 600–800 mm/καλλιεργητική περίοδο λόγω μεγαλύτερης βιομάζας.

Στάδιο Ανάπτυξης

Απαιτήσεις Νερού (mm/ημέρα)

Ευαισθησία στη Στεγανότητα

Φύτρωμα και Βλάστηση (0–20 ημέρες)

3–5

Μέτρια. Απαιτεί επαρκή υγρασία εδάφους.

Ανάπτυξη Φύλλων (20–40 ημέρες)

5–6

Υψηλή. Ενισχυμένη φωτοσύνθεση.

Άνθηση και Γονιμοποίηση (40–60 ημ.)

7–8

Πολύ υψηλή. Κρίσιμο στάδιο για αποδόσεις.

Γέμισμα Κόκκων (60–80 ημέρες)

6–7

Υψηλή. Απαραίτητο για ανάπτυξη καρπών.

Ωρίμανση και Ξήρανση (80–100 ημ.)

3–4

Χαμηλή. Μείωση άρδευσης για ωρίμανση.

  • Το καλαμπόκι είναι ευαίσθητο στη ξηρασία κατά τη φάση της άνθησης και της γονιμοποίησης.
  • Παρατεταμένη έλλειψη νερού σε αυτό το στάδιο μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλή γονιμότητα των ανθέων και σε μείωση της παραγωγής κόκκων ή μειωμένη βιομάζα σε καλλιέργειες για ενσίρωμα.
  1. Χρήση Αισθητήρων Εδάφους:
  • Μετρήσεις υγρασίας για ακριβή καθορισμό χρόνου και ποσότητας άρδευσης.
  • Βελτίωση της απόδοσης με μείωση των απωλειών νερού.
  1. Δορυφορική Παρακολούθηση και Drones:
  • Έλεγχος της ανάπτυξης των φυτών με θερμικές κάμερες και χρωματικούς δείκτες.
  • Ανίχνευση περιοχών με έλλειψη νερού και εντοπισμός ανισοτήτων.
  1. Προγραμματισμένη Άρδευση με Χρονοδιακόπτες:
  • Ρύθμιση ποσοτήτων νερού με βάση την εξατμισοδιαπνοή (ET).
  • Αποδοτική χρήση νερού κατά τις κρίσιμες φάσεις ανάπτυξης.
  1. Ανάλυση Εδάφους για Διηθητικότητα και Δυνατότητα Συγκράτησης Νερού:
  • Εφαρμογή τεχνικών άρδευσης ανάλογα με τις ιδιότητες του εδάφους.
  1. Συνδυασμός Άρδευσης και Υδρολίπανσης:
  • Στοχευμένη παροχή νερού και θρεπτικών στοιχείων για αύξηση αποδοτικότητας.
  1. Τεχνολογίες Ακριβείας:
  • Χρήση αισθητήρων και λογισμικών για αποδοτικότερη διαχείριση νερού.
  1. Εναλλασσόμενη Άρδευση (AWD):
  • Μείωση της χρήσης νερού και βελτίωση της αποτελεσματικότητας άρδευσης.
  1. Προγραμματισμός Άρδευσης με Βάση Κλιματικά Δεδομένα:
  • Προσαρμογή των ποσοτήτων νερού με βάση την εξατμισοδιαπνοή (ET) και τις καιρικές προβλέψεις.

6. Φυτοπροστασία

Κύρια Ζιζάνια:

  • Πολυετή ζιζάνια: Αγριάδα (Cynodon dactylon), Κύπερη (Cyperus rotundus).
  • Ετήσια ζιζάνια: Στήρα (Setaria spp.), Αιματόχορτο (Digitaria spp.).

Μέθοδοι Καταπολέμησης:

  1. Μηχανική Καταπολέμηση:
  • Οργώματα και σκαλίσματα στα πρώτα στάδια ανάπτυξης.
  1. Χημική Καταπολέμηση:
  • Προφυτρωτικά Ζιζανιοκτόνα: Εφαρμογή πριν το φύτρωμα για έλεγχο σπόρων ζιζανίων.
  • Μεταφυτρωτικά Ζιζανιοκτόνα: Εφαρμογή στα πρώτα στάδια ανάπτυξης του καλαμποκιού για καταπολέμηση ζιζανίων που φύτρωσαν.

Κύριοι Εχθροί:

  • Πυραλίδα του αραβοσίτου (Ostrinia nubilalis): Οι προνύμφες αυτού του λεπιδόπτερου εισέρχονται στους μίσχους και τους σπάδικες του φυτού, προκαλώντας ζημιές που οδηγούν σε μειωμένη απόδοση και ποιότητα.

  • Αφίδα των φύλλων του αραβοσίτου (Rhopalosiphum maidis): Αυτή η αφίδα προσβάλλει τα φύλλα, κυρίως τα κορυφαία, και τη φόβη του αραβοσίτου, απομυζώντας τους χυμούς και προκαλώντας καχεκτική ανάπτυξη.

  • Σιδηροσκώληκες: Πρόκειται για έντομα εδάφους που συμπληρώνουν τον βιολογικό τους κύκλο σε ένα ή περισσότερα χρόνια. Οι προνύμφες τους τρέφονται με τις ρίζες των φυτών, προκαλώντας ζημιές στο ριζικό σύστημα.
  • Σεσάμια (Sesamia nonagrioides): Οι προνύμφες αυτού του λεπιδόπτερου προσβάλλουν τα νεαρά φύλλα, τη φόβη, αλλά κυρίως τα στελέχη και τους σπάδικες του αραβόσιτου, προκαλώντας σημαντικές ζημιές.
  • Αγρότιδες (Agrotis spp.): Οι προνύμφες, γνωστές ως κάμπιες, τρέφονται με τα νεαρά φυτά, προκαλώντας καταστροφές. Η Agrotis segetum είναι ο πιο συχνός εχθρός αυτής της ομάδας.

7. Συγκομιδή και Αποθήκευση

  • Χρόνος Συγκομιδής: 100–120 ημέρες μετά τη σπορά (ανάλογα με την ποικιλία).
  • Υγρασία Κόκκων: 15–20%.
    • Κάτω από 15% για άμεση αποθήκευση χωρίς ξήρανση.
    • Άνω του 20% απαιτεί ξήρανση για αποφυγή μυκητολογικών μολύνσεων.
  • Οι κόκκοι ξηραίνονται σε θερμοκρασία 35–40°C για αποφυγή ρωγμών.
  • Στόχος: Υγρασία <14% για ασφαλή αποθήκευση.
  • Χρήση σιλό με αερισμό ή ξηραντήρων για μείωση της υγρασίας και αποτροπή μυκητολογικών προβλημάτων (π.χ. αφλατοξίνες).
  • Συνθήκες Αποθήκευσης:
    • Θερμοκρασία: 10–15°C.
    • Υγρασία αέρα: 60–70%.
    • Τακτικός αερισμός για αποφυγή συμπύκνωσης και ανάπτυξης μυκήτων.
  • Προστασία από Έντομα:
    • Προληπτικές απολυμάνσεις αποθηκών με εντομοκτόνα.
    • Χρήση παγίδων για έλεγχο προσβολών.
  • Στάδιο Ανάπτυξης: Γαλακτώδες-κηρώδες στάδιο (70–80 ημέρες μετά τη σπορά).
  • Υγρασία Βιομάζας: 60–70% για βέλτιστη ζύμωση και αποθήκευση.
  • Δείκτης Ετοιμότητας:
    • Σταθερός σχηματισμός κόκκων αλλά με ακόμα μαλακό περιεχόμενο (κηρώδες στάδιο).
  • Συμπίεση στο Σιλό:
    • Απομάκρυνση αέρα με συμπίεση για αποφυγή ανάπτυξης μυκήτων.
    • Κάλυψη με πλαστικό φιλμ για στεγανοποίηση.
  • Αεροστεγής Ζύμωση:
    • Παράγεται γαλακτικό οξύ που σταθεροποιεί το pH και διατηρεί τη θρεπτική αξία.
    • Ιδανικό pH: 3,8–4,2.
  • Χρήση Προσθετικών Ζύμωσης:
    • Μικροβιακοί εμβολιασμοί για επιτάχυνση της ζύμωσης και διατήρηση ποιότητας.
    • Μείωση απωλειών και αύξηση πεπτικότητας.

Παράμετρος

Καλαμπόκι για Καρπό

Καλαμπόκι για Ενσίρωμα

Στάδιο Συγκομιδής

15–20% υγρασία στους κόκκους

60–70% υγρασία στη βιομάζα

Μέθοδος Αποθήκευσης

Σιλό ή αποθήκες με αερισμό

Αεροστεγές σιλό με συμπίεση

Διάρκεια Συντήρησης

6–12 μήνες με σωστή υγρασία

3–6 μήνες για μέγιστη ποιότητα

Απαιτήσεις Προστασίας

Έλεγχος εντόμων και μυκήτων

Έλεγχος αεροστεγανότητας

Κάνε εγγραφή στο newsletter

Νέα και χρήσιμες πληροφορίες στο e-mail σου

  • 2310 799727
  • info@ziko.gr
Facebook Youtube Linkedin Instagram

Copyright © 2025 – All rights reserved by Ziko S.A.

  • ΠΛΟΗΓΗΣΗ