Οδηγός καλλιέργειας ελαιοκράμβης

Προτεινόμενοι τύποι:

Βασική λίπανση

Επιφανειακή λίπανση

1. Εισαγωγή

  • Παγκόσμια Παραγωγή: Περισσότεροι από 70 εκατομμύρια τόνοι ετησίως.
  • Κυριότερες Παραγωγικές Χώρες:
    • Καναδάς, Κίνα, Ινδία, Γερμανία, Γαλλία.
  • Ελλάδα:
    • Καλλιεργούνται περίπου 000–60.000 στρέμματα κυρίως για βιοκαύσιμα και ζωοτροφές.
    • Η παραγωγή αναμένεται να αυξηθεί λόγω των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
  1. Φυτικό Έλαιο:
  • Βρώσιμο λάδι χαμηλής περιεκτικότητας σε ερουκικό οξύ (canola oil).
  • Παραγωγή βιοκαυσίμων (βιοντίζελ) με χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
  1. Ζωοτροφές:
  • Υποπροϊόντα (π.χ. πίτα ελαιοκράμβης) πλούσια σε πρωτεΐνες για εκτροφή ζώων.
  1. Βιομηχανική Χρήση:
  • Παραγωγή λιπαντικών, καλλυντικών και σαπουνιών.
  1. Βιομάζα:
  • Υπολείμματα χρησιμοποιούνται για παραγωγή βιοαερίου και λίπανσης εδαφών.
  • Ελάχιστη Θερμοκρασία Βλάστησης: 3–5°C.
  • Αντοχή στον Παγετό: Έως -15°C στα στάδια ροζέτας, γεγονός που την καθιστά ιδανική για χειμερινή καλλιέργεια.
  • Βέλτιστη Θερμοκρασία Ανάπτυξης: 15–25°C.
  • Ηλιοφάνεια: Η ελαιοκράμβη απαιτεί μέτρια έως υψηλή ηλιοφάνεια για υψηλή φωτοσυνθετική ικανότητα.
  • Υγρασία Εδάφους: Ιδανική για αρδευόμενες και ξηρικές συνθήκες, αλλά απαιτεί επάρκεια νερού κατά τη φάση ανθοφορίας και γεμίσματος σπόρων.
  1. Ανθεκτικότητα στο Ψύχος:
  • Κατάλληλη για χειμερινές καλλιέργειες, μειώνοντας τον ανταγωνισμό με άλλες ανοιξιάτικες καλλιέργειες.
  1. Υψηλή Περιεκτικότητα σε Λάδι (40–45%):
  • Μεγάλη ζήτηση για φυτικά έλαια και βιοκαύσιμα.
  1. Οικονομική Απόδοση:
  • Συμβολαιακή γεωργία με εγγυημένες τιμές.
  1. Ανανεώσιμη Ενέργεια:
  • Σημαντικός ρόλος στη μείωση του διοξειδίου του άνθρακα (CO₂).
  1. Εδαφοβελτιωτική Καλλιέργεια:
  • Χρησιμοποιείται σε αμειψισπορές για βελτίωση της δομής του εδάφους.

2. Βοτανικά Χαρακτηριστικά και Φυσιολογία της Ελαιοκράμβης

  • Βαθύ πασσαλώδες ριζικό σύστημα, που φτάνει σε βάθος έως 1,5–2 μέτρα.
  • Βοηθά στην πρόσληψη νερού και θρεπτικών στοιχείων από βαθύτερα στρώματα εδάφους.
  • Παρέχει αντοχή στην ξηρασία και εξασφαλίζει σταθερότητα σε συνθήκες ανέμων.
  • Όρθιος και διακλαδιζόμενος, ύψους 0,5–1,5 μέτρων, ανάλογα με την ποικιλία και τις συνθήκες καλλιέργειας.
  • Λιγνιτοποιείται στα τελευταία στάδια ανάπτυξης, παρέχοντας μηχανική στήριξη για τα άνθη και τους λοβούς.
  • Κάτω φύλλα (ροζέτας): Πλατιά, λοβωτά και καλυμμένα με κερί για μείωση της διαπνοής.
  • Άνω φύλλα: Μικρότερα, επιμήκη και λογχοειδή, προσαρμοσμένα για μέγιστη απορρόφηση φωτός.
  • Χλωροφύλλη: Υψηλή συγκέντρωση για βελτιωμένη φωτοσύνθεση.
  • Χαρακτηριστικά κίτρινα άνθη, διατεταγμένα σε ταξιανθίες (βότρυς).
  • Τα άνθη είναι ερμαφρόδιτα και γονιμοποιούνται κυρίως μέσω εντόμων (επικονιαστών), ενώ σε μικρό βαθμό πραγματοποιείται και αυτογονιμοποίηση.
  • Υψηλή εξάρτηση από τις μέλισσες για βέλτιστη επικονίαση.
  • Μακρόστενος λοβός μήκους 4–8 cm, που περιέχει 20–40 μικρούς σπόρους.
  • Οι σπόροι έχουν μαύρο ή καφέ χρώμα και περιέχουν 40–45% λάδι.
  • Ωριμάζουν μέσα σε 90–120 ημέρες, ανάλογα με την ποικιλία και τις συνθήκες ανάπτυξης.
  • Οι σπόροι βλαστάνουν σε θερμοκρασίες 3–5°C.
  • Δημιουργούνται οι πρώτοι κοτυληδόνες και η ρίζα αναπτύσσεται γρήγορα.
  • Σχηματίζεται η ροζέτα των φύλλων, η οποία συσσωρεύει ενέργεια για τη μετέπειτα ανάπτυξη.
  • Το φυτό εισέρχεται σε χειμερία νάρκη (σε χειμερινές ποικιλίες) για προστασία από παγετούς.
  • Σημαντική φάση για την ανάπτυξη του ριζικού συστήματος.
  • Ταχεία ανάπτυξη του βλαστού και διαμόρφωση πλευρικών διακλαδώσεων.
  • Δημιουργία ταξιανθιών (άνθησης) και υψηλές απαιτήσεις σε άζωτο (N) και βόριο (B).
  • Κρίσιμη φάση με μέγιστη ανάγκη σε νερό και θρεπτικά στοιχεία.
  • Τα άνθη γονιμοποιούνται και αρχίζει η δημιουργία λοβών.
  • Απαιτεί επάρκεια βορίου (B) για τη διαμόρφωση των λοβών.
  • Οι λοβοί γεμίζουν και αυξάνεται η περιεκτικότητα των σπόρων σε λάδι.
  • Υψηλές ανάγκες σε κάλιο (K) και θείο (S) για μεταβολισμό σακχάρων και λιπαρών οξέων.
  • Τα φυτά ξεραίνονται σταδιακά, οι λοβοί ωριμάζουν και σκληραίνουν.
  • Η υγρασία των σπόρων μειώνεται στο 8–10%, καθιστώντας τους έτοιμους για συγκομιδή.
  • Αντοχή στον Παγετό:
    • Οι χειμερινές ποικιλίες αντέχουν σε θερμοκρασίες έως -15°C στη φάση ροζέτας.
  • Προσαρμογή στην Ξηρασία:
    • Το βαθύ ριζικό σύστημα μειώνει τις απώλειες από ξηρασία, αλλά απαιτεί επάρκεια υγρασίας κατά το φύτρωμα και την ανθοφορία.
  • Απορρόφηση Θρεπτικών:
    • Το 70% του αζώτου (N) και του καλίου (K) προσλαμβάνεται πριν την άνθηση.
    • Το βόριο (B) είναι κρίσιμο για την ανάπτυξη των λοβών και την ποιότητα του λαδιού.

3. Προετοιμασία Εδάφους και Σπορά

  • Αμμοπηλώδη και αργιλοπηλώδη εδάφη με καλή αποστράγγιση.
  • Μέτριας έως υψηλής γονιμότητας εδάφη, πλούσια σε οργανική ύλη.
  • Αποφυγή βαρέων αργιλωδών εδαφών, καθώς μπορεί να οδηγήσουν σε ασφυξία του ριζικού συστήματος λόγω κακής αποστράγγισης.
  • Εύρος pH: 6,0–7,5 (ουδέτερο έως ελαφρώς αλκαλικό).
  • Αντοχή σε όξινα εδάφη έως pH 5,5 με προσθήκη ασβεστίου.
  • Αλατούχα εδάφη: Αντοχή έως EC 2–3 dS/m.

Βήματα Προετοιμασίας:

  1. Βαθιά Άροση (Καλοκαίρι–Φθινόπωρο):
  • Βάθος 25–30 cm για διάσπαση συμπιεσμένων στρωμάτων και αύξηση του αερισμού.
  1. Κατεργασία με Σβάρνα:
  • Δημιουργία λεπτού και ομοιόμορφου σποροστρώματος για ταχεία βλάστηση.
  1. Ενσωμάτωση Οργανικής Ύλης:
  • Προσθήκη κοπριάς ή κομπόστ για αύξηση οργανικής ύλης και συγκράτηση υγρασίας.
  1. Εφαρμογή Βασικής Λίπανσης:
  • Προσθήκη φωσφόρου (P) και καλίου (K) πριν τη σπορά.
  1. Ισοπέδωση Εδάφους: ( προαιρετικά )
  • Εξασφάλιση ομοιομορφίας στην επιφάνεια για καλύτερη διαχείριση υγρασίας και άρδευσης.
  • Χειμερινές Ποικιλίες:
    • Βόρεια Ελλάδα: Τέλη Σεπτεμβρίου – αρχές Οκτωβρίου.
    • Νότια Ελλάδα: Μέσα – τέλη Οκτωβρίου.
  • Ανοιξιάτικες Ποικιλίες:
    • Μάρτιος – Απρίλιος (κυρίως για αρδευόμενες εκτάσεις).
  • Ελάχιστη Θερμοκρασία Εδάφους: 5–7°C για ασφαλή βλάστηση.
  • Βέλτιστη Θερμοκρασία Εδάφους: 10–15°C.
  • 1,5–3 cm ανάλογα με τον τύπο του εδάφους.
  • Σε βαριά εδάφη: 1,5–2 cm.
  • Σε ελαφριά εδάφη: 2–3 cm.

Κατηγορία Καλλιέργειας

Απόσταση Γραμμών (cm)

Απόσταση Φυτών (cm)

Φυτά/στρέμμα

Χειμερινές ποικιλίες

35–45

5–7

40.000–60.000

Ανοιξιάτικες ποικιλίες

30–40

5–6

50.000–70.000

4. Λίπανση και Θρέψη

Η ισορροπημένη θρέψη εξασφαλίζει:

  • Ταχεία ανάπτυξη της ροζέτας και ισχυρό ριζικό σύστημα.
  • Υψηλή παραγωγή λοβών και σπόρων.
  • Αντοχή σε στρες (ξηρασία, παγετό).
  • Αύξηση της περιεκτικότητας σε λάδι (έως 45%).
  • Πρόληψη ασθενειών μέσω ενίσχυσης της άμυνας του φυτού.
  1. Βαθύ Ριζικό Σύστημα:
  • Απορροφά θρεπτικά στοιχεία από βαθιά στρώματα εδάφους.
  • Αξιοποιεί υπολείμματα λιπασμάτων από προηγούμενες καλλιέργειες.
  1. Υψηλές Απαιτήσεις σε Θείο (S):
  • Απαραίτητο για τη σύνθεση θειωδών αμινοξέων και ελαίων.
  • Προάγει την ανάπτυξη των λοβών και τη διαμόρφωση σπόρων.
  1. Ευαισθησία στο Βόριο (B):
  • Κρίσιμο για τη γονιμοποίηση και τον σχηματισμό λοβών.
  • Απαιτείται κυρίως κατά τη φάση της ανθοφορίας.
  1. Ισχυρή Απόκριση σε Διαφυλλική Θρέψη:
  • Ταχύτατη διόρθωση ελλείψεων μικροστοιχείων κατά τη φάση ανάπτυξης και ανθοφορίας.

Στάδιο Ανάπτυξης

Κύριες Ανάγκες Θρέψης

Βασικά Θρεπτικά Στοιχεία

Βλάστηση και Ροζέτα

Ανάπτυξη ισχυρού ριζικού συστήματος και βλαστών.

Φώσφορος (P), Άζωτο (N)

Ανάπτυξη Βλαστών και Διακλαδώσεων

Ενίσχυση βλαστικής ανάπτυξης και δημιουργία ανθοταξιών.

Άζωτο (N), Κάλιο (K), Θείο (S)

Ανθοφορία και Γονιμοποίηση

Δημιουργία ανθέων και γονιμοποίηση για σχηματισμό λοβών.

Βόριο (B), Θείο (S), Κάλιο (K)

Γέμισμα Σπόρων

Αποθήκευση ελαίων και αύξηση βάρους των σπόρων.

Κάλιο (K), Φώσφορος (P)

Ωρίμανση Σπόρων

Σταθεροποίηση της παραγωγής και ποιότητας λαδιού.

Κάλιο (K), Μαγνήσιο (Mg)

  • Άζωτο (N): Το 60–70% απορροφάται μέχρι την άνθηση.
  • Φώσφορος (P): Το 80% χρησιμοποιείται κατά τη φάση της ροζέτας και της άνθησης.
  • Κάλιο (K): Το 70–80% απαιτείται κατά το στάδιο γεμίσματος των λοβών.
  • Θείο (S): Υψηλές ανάγκες καθ’ όλη τη διάρκεια ανάπτυξης, ειδικά πριν και κατά την ανθοφορία.
  1. Έλλειψη Αζώτου (N):
  • Χλώρωση των φύλλων, καχεκτική ανάπτυξη και περιορισμένος αριθμός λοβών.
  • Λύση: Σταδιακή εφαρμογή N (βασική και επιφανειακή λίπανση).
  1. Έλλειψη Φωσφόρου (P):
  • Καθυστερημένη ανάπτυξη ριζών και μικρή άνθηση.
  • Λύση: Εφαρμογή P πριν τη σπορά.
  1. Έλλειψη Καλίου (K):
  • Κακή ποιότητα σπόρων, μειωμένη περιεκτικότητα σε λάδι.
  • Λύση: Προσθήκη K σε επιφανειακές εφαρμογές πριν την άνθηση.
  1. Έλλειψη Θείου (S):
  • Κιτρίνισμα των νεότερων φύλλων και μικροί λοβοί.
  • Λύση: Εφαρμογή S σε βασική λίπανση και διαφυλλικά.
  1. Έλλειψη Βορίου (B):
  • Κακή γονιμοποίηση και κενά στους λοβούς.
  • Λύση: Διαφυλλική εφαρμογή B πριν την άνθηση.

Η ελαιοκράμβη έχει υψηλές απαιτήσεις σε βασικά μακροστοιχεία (N, P, K) και δευτερεύοντα στοιχεία (S, Mg) για την παραγωγή υψηλής ποιότητας σπόρων και αυξημένη περιεκτικότητα σε λάδι.

Ρόλος του Αζώτου στην Ελαιοκράμβη:

  • Βασικό στοιχείο της χλωροφύλλης και των πρωτεϊνών.
  • Ενισχύει τη βλαστική ανάπτυξη και τη φωτοσύνθεση.
  • Βελτιώνει την παραγωγή λοβών και αυξάνει την περιεκτικότητα σε λάδι.
  • Υποστηρίζει τη δημιουργία αμινοξέων και λιπαρών οξέων.

Απαιτήσεις σε Άζωτο (N):

Στάδιο Ανάπτυξης

Δόση (κιλά/στρέμμα)

Στόχος Εφαρμογής

Βασική Εφαρμογή (Πριν τη Σπορά)

5–7

Ανάπτυξη ριζών και φύλλων στη ροζέτα.

Επιφανειακή (Έναρξη Βλάστησης)

4–5

Στήριξη ανάπτυξης βλαστών και διακλαδώσεων.

Επιφανειακή (Πριν την Άνθηση)

3–4

Ενίσχυση ανθοφορίας και δημιουργίας λοβών.

Συμπτώματα Έλλειψης Αζώτου:

  • Κιτρίνισμα παλαιών φύλλων (χλώρωση).
  • Μειωμένος αριθμός λοβών και σπόρων ανά λοβό.

Χαμηλή περιεκτικότητα σε λάδι.

Ρόλος του Φωσφόρου στην Ελαιοκράμβη:

  • Ενισχύει την ανάπτυξη του ριζικού συστήματος.
  • Βοηθά στη μεταφορά ενέργειας (ATP) και στη σύνθεση λιπαρών οξέων.
  • Βελτιώνει την αντοχή στο στρες και τη γονιμοποίηση.
  • Υποστηρίζει την ανάπτυξη των λοβών και την ωρίμανση των σπόρων.

Απαιτήσεις σε Φώσφορο (P):

Στάδιο Ανάπτυξης

Δόση (κιλά/στρέμμα)

Στόχος Εφαρμογής

Βασική Λίπανση (Πριν τη Σπορά)

4–6

Ριζική ανάπτυξη και πρώιμη υποστήριξη φύλλων.

Επιφανειακή (Πριν την Άνθηση)

2–3

Στήριξη γονιμοποίησης και γεμίσματος σπόρων.

Συμπτώματα Έλλειψης Φωσφόρου:

  • Καθυστερημένη ανάπτυξη ριζών και βλαστών.
  • Μειωμένη ανθοφορία και γονιμοποίηση.
  • Κακή ανάπτυξη λοβών και χαμηλή απόδοση σε λάδι.

Ρόλος του Καλίου στην Ελαιοκράμβη:

  • Βελτιώνει τη μεταφορά σακχάρων και την ποιότητα των σπόρων.
  • Αυξάνει την περιεκτικότητα σε λάδι.
  • Ενισχύει την αντοχή στην ξηρασία και τις ασθένειες.
  • Ρυθμίζει τη λειτουργία των στομάτων και την πρόσληψη νερού.

Απαιτήσεις σε Κάλιο (K):

Στάδιο Ανάπτυξης

Δόση (κιλά/στρέμμα)

Στόχος Εφαρμογής

Βασική Λίπανση (Πριν τη Σπορά)

6–8

Ανάπτυξη βλαστών και προετοιμασία για ανθοφορία.

Επιφανειακή (Γέμισμα Σπόρων)

4–5

Στήριξη μεταφοράς σακχάρων και ελαίων στους σπόρους.

Συμπτώματα Έλλειψης Καλίου:

  • Χαμηλή ποιότητα σπόρων και ελαίου.
  • Καθυστερημένη ανάπτυξη και μικροί λοβοί.
  • Ευαισθησία σε ξηρασία και ασθένειες.

Ρόλος του Θείου στην Ελαιοκράμβη:

  • Απαραίτητο για τη σύνθεση θειωδών αμινοξέων και πρωτεϊνών.
  • Βελτιώνει την ποιότητα του λαδιού.
  • Υποστηρίζει την ανάπτυξη των λοβών και τη γονιμοποίηση.

Απαιτήσεις σε Θείο (S):

  • Βασική Λίπανση: 3–4 κιλά/στρέμμα.
  • Διαφυλλική Εφαρμογή: 100–150 g/στρέμμα σε κρίσιμα στάδια (ανθοφορία).

4.2.5 Δευτερεύοντα Στοιχεία (Mg, Ca)

  1. Μαγνήσιο (Mg):
  • Υποστηρίζει τη φωτοσύνθεση και τη σύνθεση ελαίων.
  • Δόση: 1–2 κιλά/στρέμμα.
  1. Ασβέστιο (Ca):
  • Ενισχύει την κυτταρική δομή και την αντοχή σε στρες.
  • Δόση: 2–3 κιλά/στρέμμα σε όξινα εδάφη.

Η αποτελεσματική λίπανση της ελαιοκράμβης απαιτεί εφαρμογές σε διαφορετικά στάδια ανάπτυξης, προκειμένου να καλυφθούν οι αυξημένες ανάγκες σε μακροστοιχεία και ιχνοστοιχεία.

Στόχος:

  • Υποστήριξη της ριζικής ανάπτυξης και δημιουργία ισχυρής ροζέτας.
  • Παροχή στοιχείων που απαιτούν σταθερή διαθεσιμότητα (P, K, S).

Θρεπτικό Στοιχείο

Δόση (κιλά/στρέμμα)

Μέθοδος Εφαρμογής

Άζωτο (N)

5–7

Ενσωμάτωση πριν τη σπορά με όργωμα.

Φώσφορος (P₂O₅)

4–6

Βαθιά ενσωμάτωση για ανάπτυξη ριζικού συστήματος.

Κάλιο (K₂O)

6–8

Προσθήκη για ενίσχυση αντοχής και μεταφορά θρεπτικών.

Θείο (S)

3–4

Προσθήκη σε θειική μορφή για υποστήριξη μεταβολικών διεργασιών.

Βόριο (B)

0,2–0,3

Εφαρμογή πριν τη σπορά ή σε διαφυλλική μορφή αργότερα.

Σημείωση:

  • Τα εδάφη με χαμηλή οργανική ύλη επωφελούνται από την προσθήκη οργανικών λιπασμάτων.
  • Εφαρμογή ασβεστίου (Ca) σε όξινα εδάφη για ρύθμιση pH.

Στόχος:

  • Στήριξη της φυλλικής ανάπτυξης και της δημιουργίας ανθοταξιών.
  • Διατήρηση υψηλών επιπέδων άζωτου (N) και καλίου (K) για σχηματισμό λοβών.

Στάδιο Ανάπτυξης

Άζωτο (N)

Κάλιο (K₂O)

Ειδικές Εφαρμογές

Έναρξη Βλάστησης (Ροζέτα)

4–5 κιλά

3–4 κιλά

Εφαρμογή Zn (150–200 g/στρέμμα) διαφυλλικά.

Ανάπτυξη Βλαστών (Διακλαδώσεις)

4–6 κιλά

4–5 κιλά

Ενίσχυση με B (100–150 g/στρέμμα) για γονιμοποίηση.

Ανθοφορία (60–80 ημέρες)

3–4 κιλά

4–5 κιλά

Εφαρμογή S (100–150 g/στρέμμα) για ποιότητα λαδιού.

Ειδικές Συστάσεις:

  • Εφαρμογή αζώτου σε δύο δόσεις: πριν την ανθοφορία και κατά την ανάπτυξη λοβών.
  • Τα διαφυλλικά λιπάσματα καλύπτουν άμεσα τις ελλείψεις σε ιχνοστοιχεία (Zn, B, S).
  • Προσαρμογή δοσολογιών με βάση αναλύσεις εδάφους.

Στόχος:

  • Ενίσχυση του γεμίσματος των λοβών και βελτίωση της περιεκτικότητας σε λάδι.
  • Σταθεροποίηση της ποιότητας των σπόρων.

Στάδιο Ανάπτυξης

Άζωτο (N)

Κάλιο (K₂O)

Ειδικές Εφαρμογές

Γέμισμα Λοβών (80–100 ημέρες)

3–4 κιλά

3–4 κιλά

Προσθήκη Mg (200–300 g/στρέμμα) για φωτοσύνθεση.

Ωρίμανση (110–120 ημέρες)

2–3 κιλά

2–3 κιλά

Εφαρμογή S (100–150 g/στρέμμα) για σταθεροποίηση λαδιού.

Η ελαιοκράμβη έχει υψηλές απαιτήσεις σε ιχνοστοιχεία, ιδιαίτερα στα κρίσιμα στάδια της ανθοφορίας και του γεμίσματος των λοβών. Τα ιχνοστοιχεία διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη γονιμοποίηση, τη σύνθεση πρωτεϊνών και την ποιότητα λαδιού.

1. Βόριο (B):

  • Λειτουργία:
    • Σημαντικό για τη γονιμοποίηση και τη δημιουργία λοβών.
    • Ενισχύει την ανάπτυξη των κυτταρικών τοιχωμάτων και τη μεταφορά σακχάρων.
  • Συμπτώματα Έλλειψης:
    • Κενά στους λοβούς (αποτυχία γονιμοποίησης).
    • Καθυστερημένη ανάπτυξη και μειωμένη ανθοφορία.
  • Δόση και Εφαρμογή:
    • Διαφυλλικά: 100–150 g/στρέμμα κατά την προ-ανθοφορία.
    • Βασικά: 0,2–0,3 kg/στρέμμα σε κοκκώδη μορφή πριν τη σπορά.

2. Ψευδάργυρος (Zn):

  • Λειτουργία:
    • Συμμετέχει στη σύνθεση ενζύμων και στη φωτοσύνθεση.
    • Υποστηρίζει την ανάπτυξη ριζών και την πρόληψη ασθενειών.
  • Συμπτώματα Έλλειψης:
    • Μικροφυλλία και καθυστερημένη ανάπτυξη βλαστών.
    • Χλωρώσεις στα νεότερα φύλλα.
  • Δόση και Εφαρμογή:
    • Διαφυλλικά: 150–200 g/στρέμμα στη φάση ανάπτυξης βλαστών.
    • Βασικά: 0,5–1 kg/στρέμμα σε χηλική μορφή πριν τη σπορά.

3. Μαγνήσιο (Mg):

  • Λειτουργία:
    • Βασικό συστατικό της χλωροφύλλης για τη φωτοσύνθεση.
    • Συμμετέχει στη μεταφορά ενέργειας (ATP) και στη σύνθεση λιπαρών οξέων.
  • Συμπτώματα Έλλειψης:
    • Μεσοφύλλια χλώρωση στα παλαιότερα φύλλα.
    • Κακή ποιότητα λαδιού και μειωμένη παραγωγή σπόρων.
  • Δόση και Εφαρμογή:
    • Διαφυλλικά: 200–300 g/στρέμμα ως θειικό μαγνήσιο.
    • Βασικά: 1–2 kg/στρέμμα για φτωχά εδάφη.

4. Θείο (S):

  • Λειτουργία:
    • Συμμετέχει στη σύνθεση θειωδών αμινοξέων (μεθειονίνη, κυστεΐνη).
    • Ενισχύει την ποιότητα λαδιού και τη σύνθεση πρωτεϊνών.
  • Συμπτώματα Έλλειψης:
    • Κιτρίνισμα των νεότερων φύλλων και μικροί λοβοί.
    • Μειωμένη περιεκτικότητα σε λάδι.
  • Δόση και Εφαρμογή:
    • Διαφυλλικά: 100–150 g/στρέμμα σε κρίσιμα στάδια (ανθοφορία).
    • Βασικά: 3–4 kg/στρέμμα σε θειική μορφή πριν τη σπορά.

Στάδιο Ανάπτυξης

Μικροστοιχεία και Δόσεις

Στόχος

20–30 ημέρες (Ροζέτα)

Zn: 150–200 g/στρέμμα, Mg: 200–300 g/στρέμμα

Ριζική ανάπτυξη και ενίσχυση φωτοσύνθεσης.

40–50 ημέρες (Ανάπτυξη Βλαστών)

B: 100–150 g/στρέμμα, S: 100–150 g/στρέμμα

Ενίσχυση ανθοφορίας και αντοχή σε στρες.

60–70 ημέρες (Γέμισμα Λοβών)

K: 3–4 κιλά/στρέμμα, Mg: 200–300 g/στρέμμα, S: 100–150 g/στρέμμα

Αύξηση βάρους και περιεκτικότητας σε λάδι.

  • Άμεση Απορρόφηση: Εφαρμογή θρεπτικών απευθείας στα φύλλα για άμεση διόρθωση ελλείψεων.
  • Βελτίωση Γονιμοποίησης: Αυξημένη γονιμοποίηση και αποφυγή κενών στους λοβούς.
  • Βελτίωση Ποιότητας Σπόρων: Αυξάνει τη συγκέντρωση πρωτεϊνών και ελαίων.
  • Συνδυαστική Εφαρμογή με Φυτοπροστασία: Εξοικονόμηση κόστους και χρόνου με ταυτόχρονη εφαρμογή φυτοφαρμάκων.

5. Άρδευση και Διαχείριση Νερού

  1. Μέση Κατανάλωση Νερού:
  • 300–400 mm/καλλιεργητική περίοδο .
  • Χαμηλότερες ανάγκες σε νερό συγκριτικά με άλλες ελαιοδοτικές καλλιέργειες.
  1. Αντοχή στην Ξηρασία:
  • Το βαθύ ριζικό σύστημα (έως 1,5–2 μέτρα) επιτρέπει την απορρόφηση υγρασίας από βαθύτερα στρώματα του εδάφους.
  • Ευαισθησία σε ξηρασία: Στα στάδια της ανθοφορίας και του γεμίσματος των λοβών.
  1. Κρίσιμα Στάδια Άρδευσης:
  • Ανάπτυξη ροζέτας (20–40 ημέρες): Στήριξη της βλάστησης και της ανάπτυξης των ριζών.
  • Ανθοφορία (60–80 ημέρες): Μέγιστες απαιτήσεις για επιτυχημένη γονιμοποίηση.
  • Γέμισμα λοβών (80–100 ημέρες): Αύξηση βάρους και περιεκτικότητας σε λάδι.
  1. Παρακολούθηση Υγρασίας Εδάφους:
  • Χρήση αισθητήρων υγρασίας για τον προσδιορισμό του βέλτιστου χρόνου ποτίσματος.
  • Ελαχιστοποίηση υπερβολών και μείωση απωλειών.
  1. Στρατηγική Προγραμματισμένης Άρδευσης:
  • Χρήση αρδευτικών προγραμμάτων για σταδιακές εφαρμογές νερού ανάλογα με το στάδιο ανάπτυξης.
  • Έμφαση στη διατήρηση σταθερής υγρασίας κατά τα κρίσιμα στάδια (ανθοφορία – γέμισμα λοβών).

7. Συγκομιδή και Αποθήκευση

  1. Καθορισμός Χρόνου Συγκομιδής:
  • Η ελαιοκράμβη είναι έτοιμη για συγκομιδή όταν:
    • Οι λοβοί αλλάζουν χρώμα από πράσινο σε κίτρινο–καφέ.
    • Οι σπόροι αποκτούν το τελικό τους χρώμα (μαύρο ή σκούρο καφέ) και σκληραίνουν.
    • Η υγρασία των σπόρων μειώνεται στο 8–10%.
  1. Προβλήματα από Καθυστερημένη Συγκομιδή:
  • Απολέπιση των λοβών και πτώση σπόρων.
  • Απώλειες λόγω πουλιών ή εντόμων.
  • Ανάπτυξη μυκήτων σε συνθήκες υψηλής υγρασίας.
  1. Συγκομιδή σε Ιδανικές Συνθήκες:
  • Κατά προτίμηση πρωινές ώρες ή αργά το απόγευμα, όταν η υγρασία μειώνει τις απώλειες από θρυμματισμό των λοβών.
  1. Υγρασία Σπόρων:
  • Ιδανική υγρασία συγκομιδής: 8–10% για αποφυγή απωλειών.
  • Σε υψηλότερη υγρασία (>12%), απαιτείται ξήρανση για αποφυγή ανάπτυξης μυκήτων και ανάπτυξη υψηλών θερμοκρασιών.
  1. Ξήρανση Σπόρων:
  • Θερμοκρασία ξήρανσης: 40–45°C για διατήρηση ποιότητας λαδιού.
  • Χρήση συστημάτων αερισμού για ομοιόμορφη κατανομή θερμότητας.
  • Αποφυγή υπερθέρμανσης που οδηγεί σε μείωση της περιεκτικότητας σε λάδι.