Menu
Δίκτυο συνεργατών

Οδηγός καλλιέργειας αμπελιού

Προτεινόμενοι τύποι:

Βασική λίπανση

1. Εισαγωγή

Το αμπέλι (Vitis vinifera) είναι μία από τις αρχαιότερες και σημαντικότερες καλλιέργειες παγκοσμίως, με ιστορία χιλιάδων ετών. Στην Ελλάδα, κατέχει πρωτεύοντα ρόλο στην αγροτική οικονομία και στον πολιτισμό, συμβάλλοντας σημαντικά τόσο στην οινοπαραγωγή όσο και στην παραγωγή επιτραπέζιων σταφυλιών και σταφίδας.

  • Οικονομική Σημασία:
    • Η Ελλάδα είναι γνωστή για την παραγωγή κρασιών υψηλής ποιότητας με χαρακτηριστική τοπική ταυτότητα.
    • Οι επιτραπέζιες ποικιλίες συμβάλλουν στην εξαγωγική δραστηριότητα, καθώς έχουν μεγάλη ζήτηση σε διεθνείς αγορές.
    • Τα προϊόντα της αμπελοκαλλιέργειας υποστηρίζουν τη βιομηχανία μεταποίησης (οίνοι, αποστάγματα, ξίδι).
  • Πολιτιστική Σημασία:
    • Το αμπέλι έχει στενή σύνδεση με τη γαστρονομική παράδοση και τη θρησκεία (χρήση οίνου στη Θεία Κοινωνία).
    • Οι παραδοσιακοί αμπελώνες αποτελούν μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς.
  • Διατροφική και Υγειονομική Αξία:
    • Τα επιτραπέζια σταφύλια είναι πλούσια σε βιταμίνες, αντιοξειδωτικά και φυτικές ίνες.
    • Το κρασί περιέχει πολυφαινόλες, οι οποίες συνδέονται με τη μείωση καρδιαγγειακών παθήσεων.

Η καλλιέργεια του αμπελιού διακρίνεται σε τρεις βασικές κατηγορίες, ανάλογα με τη χρήση των προϊόντων:

  1. Επιτραπέζια Σταφύλια (για κατανάλωση):
  • Ποικιλίες:
    • Σουλτανίνα (Thompson Seedless), Crimson Seedless, Italia.
  • Χαρακτηριστικά:
    • Μεγάλοι και χυμώδεις καρποί με λεπτό φλοιό και καλή αντοχή στη μεταφορά.
    • Υψηλή περιεκτικότητα σε σακχαρα και ευχάριστη γεύση.
  • Κύριες Χρήσεις:
    • Άμεση κατανάλωση, σαλάτες φρούτων και χυμοί.
  1. Οινοποιήσιμα Σταφύλια (για κρασί):
  • Ποικιλίες:
    • Ερυθρές: Cabernet Sauvignon, Merlot, Ξινόμαυρο.
    • Λευκές: Μοσχάτο, Ροδίτης, Σαββατιανό.
  • Χαρακτηριστικά:
    • Μικρότερες ρώγες με συμπυκνωμένα σάκχαρα και οξέα, ιδανικές για οινοποίηση.
    • Μεγάλες διαφοροποιήσεις στα αρώματα και στη γεύση, ανάλογα με την ποικιλία.
  • Κύριες Χρήσεις:
    • Παραγωγή κρασιού και αποσταγμάτων (τσίπουρο, κονιάκ).

3.Αμπέλια για σταφίδες (για αποξήρανση):

  • Ποικιλίες:
    • Σουλτανίνα, Κορινθιακή σταφίδα.
  • Χαρακτηριστικά:
    • Καρποί με λεπτό φλοιό και υψηλά σάκχαρα, κατάλληλοι για αποξήρανση.
  • Κύριες Χρήσεις:
    • Παραγωγή σταφίδας για τη ζαχαροπλαστική και τη μαγειρική.

Οι στόχοι καλλιέργειας του αμπελιού εξαρτώνται από την τελική χρήση του προϊόντος:

  • Για Κρασί:
    • Επικέντρωση στην ποιότητα των σταφυλιών και τη συγκέντρωση σακχάρων και αρωμάτων.
    • Ανάπτυξη αμπελώνων με βιολογικές και οικολογικές πρακτικές για υψηλής ποιότητας κρασιά.
  • Για Καρπό:
    • Προτεραιότητα στη μεγέθυνση ραγών, τη διατηρησιμότητα και την εμπορική εμφάνιση.
    • Βελτίωση ποικιλιών με ανθεκτικότητα σε μεταφορές και αποθήκευση.
  • Για Σταφίδα:
    • Επικέντρωση στην παραγωγή καρπών με υψηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα για γρήγορη αποξήρανση.

2. Βοτανικά Χαρακτηριστικά και Φυσιολογία

Το αμπέλι (Vitis vinifera) ανήκει στην οικογένεια Vitaceae και είναι ένα αναρριχώμενο φυλλοβόλο φυτό με εξαιρετική ικανότητα προσαρμογής σε διαφορετικά περιβάλλοντα.

Βασικά χαρακτηριστικά:

  • Ρίζες: Ισχυρό και βαθύ ριζικό σύστημα, επιτρέποντας πρόσβαση σε υγρασία και θρεπτικά στοιχεία.
  • Βλαστοί (Κληματίδες): Μακριές και εύκαμπτες βέργες με κόμβους που παράγουν φύλλα, άνθη και έλικες.
  • Φύλλα: Καρδιόσχημα, παλαμοειδή με βαθιές εγκοπές, λειτουργούν στη φωτοσύνθεση.
  • Άνθη: Μικρά, πρασινωπά και ερμαφρόδιτα, σχηματίζουν ταξιανθίες.
  • Καρπός (Ράγα): Μούρα ποικίλων μεγεθών και χρωμάτων (πράσινα, κόκκινα, μαύρα).
  • Εκτεταμένο και Βαθύ:
    • Διεισδύει έως και 6–10 μέτρα στο έδαφος, ιδιαίτερα σε ξηρά κλίματα.
  • Πλάγια Ανάπτυξη:
    • Αναζητά υγρασία και θρεπτικά στοιχεία μακριά από τον κορμό.
  • Αντοχή σε Ξηρασία:
    • Οι ρίζες των παραδοσιακών ποικιλιών αντέχουν σε ξηροθερμικές συνθήκες.
  • Λειτουργία:
    • Αποθήκευση υδατανθράκων για χρήση κατά την έναρξη της βλάστησης.

Διαφορές ανά τύπο καλλιέργειας:

  • Κρασί: Περιορισμός άρδευσης για να αναγκάσει τις ρίζες να αναπτυχθούν βαθύτερα, βελτιώνοντας τη συγκέντρωση αρωμάτων και σακχάρων.
  • Καρπός: Συχνότερη άρδευση για αύξηση μεγέθους ραγών.
  • Βλαστοί (Κληματίδες):
    • Αναπτύσσονται γρήγορα κατά τη βλαστική περίοδο.
    • Οι κόμβοι φέρουν φύλλα, άνθη και πλευρικούς βλαστούς.
  • Έλικες:
    • Επιτρέπουν στο φυτό να αναρριχάται και να στηρίζεται σε σχοινιά ή πέργκολες.
    • Βοηθούν στην ανάπτυξη του φυτού σε κάθετο επίπεδο, αυξάνοντας την έκθεση στο φως.
  • Σχήμα και Χρώμα:
    • Παλαμοειδή με 3–5 λοβούς, πράσινα κατά τη βλαστική περίοδο και κιτρινίζουν το φθινόπωρο.
  • Ρόλος:
    • Κύριος φορέας της φωτοσύνθεσης, παράγοντας υδατάνθρακες που αποθηκεύονται στους καρπούς και στις ρίζες.
  • Επίδραση στην Ποιότητα Καρπών:
    • Πλούσιο φύλλωμα = Μεγαλύτερη παραγωγή σακχάρων για κρασί.
    • Περιορισμένο φύλλωμα = Ελεγχόμενη ανάπτυξη καρπών για βελτίωση ποιότητας στους επιτραπέζιους καρπούς.
  • Άνθη:
    • Ερμαφρόδιτα (αυτογονιμοποιούμενα) ή θηλυκά (σε κάποιες ποικιλίες).
    • Ανθοταξίες σε μορφή βότρυ (τσαμπί).
  • Γονιμοποίηση:
    • Κυρίως με τον άνεμο και λιγότερο με έντομα.
    • Επιτυχής καρπόδεση εξαρτάται από τη θρέψη και τις κλιματικές συνθήκες.
  • Ανθοφορία:
    • Συμβαίνει την άνοιξη (Απρίλιο–Μάιο).
  • Κρασί:
    1. Ράγες μικρότερου μεγέθους με υψηλά σάκχαρα και έντονα αρώματα.
  • Καρπός:
    1. Μεγαλύτερες ρώγες με λεπτό φλοιό για κατανάλωση.
  • Φάσεις ανάπτυξης καρπού:
    1. Καρπόδεση: Δημιουργία μικρών ραγών.
    2. Αύξηση μεγέθους: Συγκέντρωση σακχάρων.
    3. Ωρίμανση: Απόκτηση χρώματος, γεύσης και αρωμάτων.
  • Ληθάργος (Χειμώνας):
    • Το φυτό αναπαύεται και αποθηκεύει υδατάνθρακες.
  • Βλάστηση (Άνοιξη):
    • Έναρξη έκπτυξης οφθαλμών και ανάπτυξης φύλλων και βλαστών.
  • Ανθοφορία (Απρίλιος–Μάιος):
    • Σχηματισμός ανθοταξιών και καρπόδεση.
  • Καρποφορία (Καλοκαίρι):
    • Ανάπτυξη και ωρίμανση καρπών.
  • Συγκομιδή (Φθινόπωρο):
    • Συλλογή σταφυλιών, προσαρμοσμένη στη χρήση (κρασί ή καρπός).

3. Εγκατάσταση και Προετοιμασία Φύτευσης

Η επιτυχία της καλλιέργειας του αμπελιού εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη σωστή επιλογή τοποθεσίας και τις κλιματολογικές συνθήκες.

  1. Κλιματικές Απαιτήσεις:
  • Θερμοκρασία:
    • Βέλτιστη θερμοκρασία ανάπτυξης: 15–30°C.
    • Ανθεκτικότητα σε χαμηλές θερμοκρασίες έως -15°C (χειμώνας) και υψηλές θερμοκρασίες έως 35°C (καλοκαίρι).
  • Ηλιοφάνεια:
    • Απαραίτητη για τη φωτοσύνθεση και τη συγκέντρωση σακχάρων.
    • Αμπελώνες με νότια έκθεση είναι ιδανικοί.
  • Υγρασία:
    • Χαμηλή υγρασία μειώνει τον κίνδυνο ασθενειών (ωίδιο, περονόσπορος).
    • Για επιτραπέζια σταφύλια, απαιτείται αρδευτικό σύστημα σε ξηροθερμικά κλίματα.
  • Άνεμος:
    • Ήπιοι άνεμοι βοηθούν στον αερισμό των φυτών, μειώνοντας τον κίνδυνο μυκητολογικών ασθενειών.

Το αμπέλι αναπτύσσεται σε ποικιλία εδαφών, αλλά το βαθύ, καλά στραγγιζόμενο έδαφος με ελαφρώς όξινο έως ουδέτερο pH (6–7) είναι ιδανικό.

  1. Ανάλυση Εδάφους:
  • Προσδιορισμός της γονιμότητας, του pH και της περιεκτικότητας σε οργανική ύλη.
  • Εδαφολογικές δοκιμές για θρεπτικά στοιχεία.
  1. Προετοιμασία:
  • Βαθύ όργωμα (40–60 cm): Βελτίωση αποστράγγισης και αερισμού.
  • Εμπλουτισμός με οργανική ουσία: Προσθήκη κομπόστ ή χωνεμένης κοπριάς (1–2 τόνοι/στρέμμα).
  • Ρύθμιση pH: Προσθήκη ασβέστου για όξινα εδάφη ή γύψου για αλκαλικά εδάφη.
  • Καταπολέμηση Ζιζανίων: Προφυτευτική εφαρμογή ζιζανιοκτόνων.
  1. Αποστραγγιστικό Σύστημα:
  • Εγκατάσταση αποστραγγιστικών σωλήνων σε βαριά εδάφη.

Η επιλογή ποικιλίας εξαρτάται από τον τελικό προορισμό (κρασί ή καρπός) και τις τοπικές συνθήκες.

  1. Ποικιλίες για Κρασί:
  • Ερυθρές:
    • Cabernet Sauvignon, Merlot, Ξινόμαυρο, Αγιωργίτικο.
    • Χαρακτηρίζονται από πλούσια αρώματα και υψηλή περιεκτικότητα σε τανίνες.
  • Λευκές:
    • Σαββατιανό, Ροδίτης, Μοσχάτο.
    • Παράγουν οίνους με αρώματα φρούτων και καλή οξύτητα.
  1. Ποικιλίες για Καρπό:
  • Σουλτανίνα (Thompson Seedless):
    • Άσπερμη ποικιλία με μεγάλη εμπορική αξία.
  • Crimson Seedless:
    • Κόκκινα άσπερμα σταφύλια με τραγανή υφή.
  • Italia:
    • Μεγάλα, αρωματικά σταφύλια με αντοχή στη μεταφορά.
  • Χρόνος Φύτευσης:
    • Φθινόπωρο (Οκτώβριος–Νοέμβριος) ή Άνοιξη (Μάρτιος–Απρίλιος).
  • Αποστάσεις Φύτευσης:
    • Για κρασί:
      • 1,5–2,0 μέτρα μεταξύ φυτών και 2,5–3,0 μέτρα μεταξύ γραμμών.
      • Πυκνότερη φύτευση για καλύτερη ανταγωνιστικότητα των φυτών.
    • Για καρπό:
      • 2,0–2,5 μέτρα μεταξύ φυτών και 3,0–3,5 μέτρα μεταξύ γραμμών.
      • Αραιότερη φύτευση για ανάπτυξη μεγάλων τσαμπιών.
    • Στήριξη και Ανάπτυξη:
      • Σύστημα Guyot για οινοποιήσιμα σταφύλια.
      • Σύστημα Pergola ή Cordon για επιτραπέζια σταφύλια.
  • Σύστημα Guyot:
    • Ιδανικό για κρασί, επιτρέπει ελεγχόμενη ανάπτυξη βλαστών και καλύτερο έλεγχο παραγωγής.
  • Σύστημα Pergola (Πέργκολα):
    • Χρήσιμο για επιτραπέζια σταφύλια, προσφέρει σκίαση και προστασία από υπερβολική ηλιοφάνεια.
  • Σύστημα Cordon (Οριζόντια Στήριξη):
    • Κατάλληλο για εύκολη διαχείριση και μηχανική συγκομιδή.

4.1 Θρεπτικές Ανάγκες του Αμπελιού ανά Κατηγορία (Κρασί και Καρπός)

  1. Άζωτο (N):
  • Λειτουργία:
    • Βασικό για τη βλαστική ανάπτυξη και τη φωτοσύνθεση.
    • Ενισχύει το μέγεθος των ραγών και το χρώμα των φύλλων.
  • Κρασί:
    • Ελεγχόμενη παροχή για αποφυγή υπερβολικής βλάστησης που επηρεάζει αρνητικά τη συγκέντρωση σακχάρων.
    • Προτεινόμενη δόση: 8–12 kg N/στρέμμα.
  • Καρπός:
    • Αυξημένη δόση για προώθηση μεγέθους ραγών και ζουμερών καρπών.
    • Προτεινόμενη δόση: 12–18 kg N/στρέμμα.
  1. Φώσφορος (P):
  • Λειτουργία:
    • Ενισχύει τη ριζική ανάπτυξη, την καρπόδεση και τη μεταφορά ενέργειας.
  • Κρασί:
    • Χαμηλές απαιτήσεις για τη διατήρηση γεύσης και αρωμάτων.
    • Προτεινόμενη δόση: 3–5 kg P/στρέμμα.
  • Καρπός:
    • Υψηλότερες απαιτήσεις για αύξηση της αντοχής και της ποιότητας φλοιού.
    • Προτεινόμενη δόση: 5–8 kg P/στρέμμα.
  1. Κάλιο (K):
  • Λειτουργία:
    • Απαραίτητο για τη συσσώρευση σακχάρων και την ωρίμανση των καρπών.
    • Ενισχύει την αντοχή σε ασθένειες και την ποιότητα χρωμάτων.
  • Κρασί:
    • Καθοριστικό για την ισορροπία σακχάρων και οξέων στους καρπούς.
    • Προτεινόμενη δόση: 10–15 kg K/στρέμμα.
  • Καρπός:
    • Υψηλότερες απαιτήσεις για μεγαλύτερο μέγεθος καρπών και τραγανότητα.
    • Προτεινόμενη δόση: 15–20 kg K/στρέμμα.
  1. Ασβέστιο (Ca):
  • Λειτουργία:
    • Ενισχύει την κυτταρική δομή, την ανθεκτικότητα στο σκάσιμο των ραγών και τη διατηρησιμότητα.
  • Κρασί:
    • Χαμηλότερες απαιτήσεις, καθώς δίνεται έμφαση στη συγκέντρωση αρωμάτων παρά στο μέγεθος.
    • Προτεινόμενη δόση: 2–4 kg Ca/στρέμμα.
  • Καρπός:
    • Υψηλότερες ανάγκες για την ανθεκτικότητα των καρπών στη μεταφορά.
    • Προτεινόμενη δόση: 4–6 kg Ca/στρέμμα.
  1. Μαγνήσιο (Mg):
  • Λειτουργία:
    • Κεντρικός ρόλος στη φωτοσύνθεση και τη διαχείριση ενέργειας.
  • Κρασί:
    • Σταθεροποίηση χλωροφύλλης για τη διατήρηση ισχυρής φωτοσύνθεσης.
    • Προτεινόμενη δόση: 2–3 kg Mg/στρέμμα.
  • Καρπός:
    • Αύξηση ανθεκτικότητας στη μεταφορά και πρόληψη χλωρώσεων.
    • Προτεινόμενη δόση: 3–4 kg Mg/στρέμμα.
  1. Βόριο (B):
  • Λειτουργία: Ενισχύει την ανθοφορία και την καρπόδεση.
  • Δόση: 0,5–1 kg/στρέμμα με διαφυλλικούς ψεκασμούς πριν την άνθιση.
  1. Ψευδάργυρος (Zn):
  • Λειτουργία: Ενισχύει τη γονιμότητα των ανθέων και τη συμπύκνωση αρωμάτων.
  • Δόση: 0,5–0,8 kg/στρέμμα με διαφυλλικούς ψεκασμούς.
  1. Σίδηρος (Fe):
  • Λειτουργία: Αποτρέπει τις χλωρώσεις και ενισχύει την φωτοσύνθεση.
  • Δόση: 1–2 kg/στρέμμα με χηλικά σκευάσματα.
  1. Χαλκός (Cu):
  • Λειτουργία: Προστατεύει από μυκητολογικές ασθένειες και υποστηρίζει τη δομή των ιστών.
  • Δόση: Προσθήκη σε ψεκασμούς κατά την άνοιξη.

Κρασί:

  • Προτεραιότητα στη συγκέντρωση σακχάρων και τη διατήρηση οξέων για ποιοτικούς οίνους.
  • Περιορισμένη χρήση άζωτου για έλεγχο της υπερβολικής ανάπτυξης βλαστών.
  • Έμφαση σε κάλιο και μαγνήσιο για σταθερότητα χρωμάτων και γεύσεων.

Καρπός:

  • Επικέντρωση στη μεγέθυνση και αντοχή των ραγών.
  • Υψηλότερες δόσεις άζωτου και καλίου για εμπορική εμφάνιση και αντοχή στη μεταφορά.
  • Χρήση ασβεστίου για τη βελτίωση της υφής και αντοχής του φλοιού.

1. Άζωτο (N)

  • Ρόλος:
    • Βασικό στοιχείο για τη βλαστική ανάπτυξη, τη φωτοσύνθεση και την πρωτεϊνοσύνθεση.
    • Ενισχύει τη χλωροφύλλη και την ανάπτυξη των φύλλων και των βλαστών.
  • Συμπτώματα έλλειψης:
    • Χλώρωση στα παλαιότερα φύλλα και περιορισμένη ανάπτυξη βλαστών.
  • Δόσεις και εφαρμογές:
    • Κρασί:
      • Βασική λίπανση: 5–7 kg/στρέμμα (φθινόπωρο ή άνοιξη).
      • Επιφανειακή λίπανση: 3–5 kg/στρέμμα πριν την άνθιση.
    • Καρπός:
      • Βασική λίπανση: 8–10 kg/στρέμμα.
      • Επιφανειακή λίπανση: 5–7 kg/στρέμμα σε δύο δόσεις (άνοιξη και καλοκαίρι).

2. Φώσφορος (P)

  • Ρόλος:
    • Βελτιώνει την ανάπτυξη ριζών, την καρπόδεση και την ωρίμανση.
    • Σημαντικός για τη μεταφορά ενέργειας (ATP).
  • Συμπτώματα έλλειψης:
    • Μικρή ανάπτυξη ριζών, σκούρα πράσινα φύλλα και καθυστερημένη ωρίμανση καρπών.
  • Δόσεις και εφαρμογές:
    • Κρασί:
      • Βασική λίπανση: 3–5 kg/στρέμμα (φθινόπωρο).
    • Καρπός:
      • Βασική λίπανση: 5–8 kg/στρέμμα (άνοιξη ή φθινόπωρο).

3. Κάλιο (K)

  • Ρόλος:
    • Ενισχύει τη συγκέντρωση σακχάρων, την ωρίμανση και την αντοχή σε στρες.
    • Σημαντικό για την ποιότητα των καρπών και την αντοχή στη μεταφορά.
  • Συμπτώματα έλλειψης:
    • Καψίματα στις άκρες των φύλλων, μειωμένη ωρίμανση και χαμηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα.
  • Δόσεις και εφαρμογές:
    • Κρασί:
      • Βασική λίπανση: 10–12 kg/στρέμμα (χειμώνας).
      • Επιφανειακή λίπανση: 5–8 kg/στρέμμα πριν την ωρίμανση.
    • Καρπός:
      • Βασική λίπανση: 12–15 kg/στρέμμα (άνοιξη).
      • Επιφανειακή λίπανση: 8–10 kg/στρέμμα κατά τη διόγκωση των ραγών.

4. Ασβέστιο (Ca)

  • Ρόλος:
    • Ενισχύει τη κυτταρική δομή και την ανθεκτικότητα στο σκάσιμο των ραγών.
  • Συμπτώματα έλλειψης:
    • Σκασίματα ραγών, κακή αντοχή στη μεταφορά και νεκρώσεις στις κορυφές των βλαστών.
  • Δόσεις και εφαρμογές:
    • Κρασί:
      • 2–4 kg/στρέμμα με υδρολίπανση.
    • Καρπός:
      • 4–6 kg/στρέμμα σε διαφυλλικούς ψεκασμούς κατά την ανάπτυξη καρπών.

5. Μαγνήσιο (Mg)

  • Ρόλος:
    • Απαραίτητο για τη φωτοσύνθεση και την παραγωγή χλωροφύλλης.
  • Συμπτώματα έλλειψης:
    • Κιτρίνισμα μεταξύ των νεύρων στα παλαιότερα φύλλα.
  • Δόσεις και εφαρμογές:
    • Κρασί:
      • 2–3 kg/στρέμμα.
    • Καρπός:
      • 3–4 kg/στρέμμα με διαφυλλικούς ψεκασμούς.

6. Θείο (S)

  • Ρόλος:
    • Ενισχύει την πρωτεϊνοσύνθεση και τη χλωροφύλλη.
  • Δόσεις και εφαρμογές:
    • 2–4 kg/στρέμμα με υδρολίπανση ή διαφυλλική εφαρμογή.
  1. Βόριο (B):
  • Προάγει τη γονιμότητα των ανθέων και την καρπόδεση.
  • Δόση: 0,5–1 kg/στρέμμα.
  1. Ψευδάργυρος (Zn):
  • Σημαντικός για τη σχηματοποίηση των φύλλων και την ανάπτυξη των βλαστών.
  • Δόση: 0,5–0,8 kg/στρέμμα.
  1. Σίδηρος (Fe):
  • Προλαμβάνει τις χλωρώσεις στα φύλλα.
  • Δόση: 1–2 kg/στρέμμα με χηλικά σκευάσματα.
  1. Μαγγάνιο (Mn):
  • Ρυθμίζει τη φωτοσύνθεση και τα ένζυμα.
  • Δόση: 0,3–0,5 kg/στρέμμα.

Η σωστά χρονική εφαρμογή λιπασμάτων είναι κρίσιμη για τη βέλτιστη ανάπτυξη του αμπελιού και τη βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων της. Το πρόγραμμα λίπανσης διαφέρει ανάλογα με το αν το αμπέλι προορίζεται για κρασί ή για καρπό, καθώς και με το στάδιο ανάπτυξης του φυτού.

  1. Ληθάργος (Χειμώνας – Νοέμβριος έως Φεβρουάριος):
  • Κύριοι στόχοι:
    • Αναπλήρωση αποθεμάτων θρεπτικών στοιχείων στο έδαφος.
    • Βελτίωση οργανικής ύλης και προετοιμασία για την επόμενη περίοδο ανάπτυξης.
  • Εφαρμογές:
    • Βασική λίπανση με οργανική ύλη (κομπόστ ή κοπριά) 1–2 τόνους/στρέμμα.
    • Φώσφορος (P): 3–5 kg/στρέμμα.
    • Κάλιο (K): 10–12 kg/στρέμμα για αύξηση αντοχής στο κρύο.
  1. Έναρξη Βλάστησης (Μάρτιος–Απρίλιος):
  • Κύριοι στόχοι:
    • Ενίσχυση της βλαστικής ανάπτυξης και της ρίζας.
  • Εφαρμογές:
    • Άζωτο (N): 5–7 kg/στρέμμα για τις πρώτες εκπτύξεις φύλλων.
    • Μαγνήσιο (Mg): 1–2 kg/στρέμμα για ενίσχυση της φωτοσύνθεσης.
    • Βόριο (B): 0,5–1 kg/στρέμμα για καλύτερη άνθηση.
    • Διαφυλλική εφαρμογή σιδήρου (Fe): 100–150 g/100L νερού για αποφυγή χλωρώσεων.
  1. Ανθοφορία και Καρπόδεση (Μάιος–Ιούνιος):
  • Κύριοι στόχοι:
    • Υποστήριξη της ανθοφορίας και της καρπόδεσης.
    • Αποφυγή ελλείψεων που επηρεάζουν την ανάπτυξη των σταφυλιών.
  • Εφαρμογές:
    • Άζωτο (N): 3–5 kg/στρέμμα για υποστήριξη της ανάπτυξης.
    • Κάλιο (K): 5–8 kg/στρέμμα για ενίσχυση της γονιμότητας.
    • Φώσφορος (P): 2–3 kg/στρέμμα για καλύτερη ανθοφορία.
    • Ψευδάργυρος (Zn): 0,5 kg/στρέμμα με διαφυλλικό ψεκασμό για αύξηση γονιμότητας.
  1. Ανάπτυξη Καρπού (Ιούνιος–Ιούλιος):
  • Κύριοι στόχοι:
    • Ενίσχυση της ανάπτυξης των ραγών και της περιεκτικότητας σε σάκχαρα.
  • Εφαρμογές για Κρασί:
    • Κάλιο (K): 8–10 kg/στρέμμα για αύξηση σακχάρων.
    • Ασβέστιο (Ca): 2–4 kg/στρέμμα για αντοχή φλοιού.
    • Μαγνήσιο (Mg): 1–2 kg/στρέμμα για διατήρηση φωτοσύνθεσης.
  • Εφαρμογές για Καρπό:
    • Κάλιο (K): 10–15 kg/στρέμμα για αύξηση μεγέθους.
    • Ασβέστιο (Ca): 4–6 kg/στρέμμα για αντοχή στις ραγές.
    • Διαφυλλική εφαρμογή Βορίου (B): 100 g/100L για ενίσχυση καρπών.
  1. Ωρίμανση (Αύγουστος–Σεπτέμβριος):
  • Κύριοι στόχοι:
    • Τελική ωρίμανση καρπών και βελτίωση ποιότητας.
  • Εφαρμογές για Κρασί:
    • Κάλιο (K): 5–8 kg/στρέμμα για βελτίωση γεύσης και οξύτητας.
    • Φώσφορος (P): 2–3 kg/στρέμμα για σταθεροποίηση σακχάρων.
  • Εφαρμογές για Καρπό:
    • Ασβέστιο (Ca): 3–5 kg/στρέμμα για διατήρηση υφής και αντοχής.
    • Μαγνήσιο (Mg): 1–2 kg/στρέμμα για αύξηση ποιότητας.
  1. Μετά τη Συγκομιδή (Οκτώβριος):
  • Κύριοι στόχοι:
    • Αποκατάσταση αποθεμάτων θρεπτικών στοιχείων.
    • Προετοιμασία για τη νέα περίοδο ανάπτυξης.
  • Εφαρμογές:
    • Οργανική ουσία: 1–2 τόνοι/στρέμμα για βελτίωση εδάφους.
    • Κάλιο (K): 8–10 kg/στρέμμα για ενίσχυση των αποθηκών του φυτού.
    • Φώσφορος (P): 3–5 kg/στρέμμα για υποστήριξη του ριζικού συστήματος.
  1. Υδρολίπανση (Fertigation):
  • Συνεχής παροχή θρεπτικών στοιχείων μέσω συστημάτων στάγδην άρδευσης.
  • Πλεονεκτήματα:
    • Ομοιόμορφη θρέψη.
    • Βελτίωση απορρόφησης στοιχείων.
  1. Διαφυλλική Λίπανση:
  • Αντιμετώπιση ελλείψεων σε κρίσιμες φάσεις (π.χ., ανθοφορία, ανάπτυξη ραγών).
  • Προτεινόμενες δόσεις:
    • Άζωτο (N): 200–300 g/100L νερού.
    • Κάλιο (K): 200–300 g/100L νερού.
    • Μαγνήσιο (Mg): 100–150 g/100L νερού.

Η υδρολίπανση και η διαφυλλική λίπανση αποτελούν σύγχρονες τεχνικές εφαρμογής θρεπτικών στοιχείων, οι οποίες εξασφαλίζουν ακρίβεια, οικονομία και άμεση θετική επίδραση στην καλλιέργεια του αμπελιού.

Ορισμός:
Η υδρολίπανση είναι η παροχή υδροδιαλυτών ή υγρών λιπασμάτων μέσω των συστημάτων άρδευσης (κυρίως στάγδην άρδευση), επιτρέποντας την άμεση απορρόφηση των θρεπτικών στοιχείων από τις ρίζες.

Πλεονεκτήματα Υδρολίπανσης:

  • Ακριβής εφαρμογή: Παροχή των απαραίτητων στοιχείων στο ριζικό σύστημα χωρίς απώλειες.
  • Εξοικονόμηση λιπασμάτων και νερού: Μειωμένη έκπλυση και ακριβής δοσολογία.
  • Διαχείριση θρέψης σε πραγματικό χρόνο: Προσαρμογή των λιπάνσεων ανάλογα με τις ανάγκες της καλλιέργειας.
  • Ευελιξία εφαρμογών: Συνδυασμός με αρδευτικό πρόγραμμα για βέλτιστη απόδοση.

Προγράμματα Υδρολίπανσης Κατά Στάδιο Ανάπτυξης

  1. Έναρξη Βλάστησης (Μάρτιος–Απρίλιος):
  • Άζωτο (N): 3–5 kg/στρέμμα για ενίσχυση της ανάπτυξης βλαστών.
  • Φώσφορος (P): 2–3 kg/στρέμμα για ανάπτυξη ριζών.
  • Μαγνήσιο (Mg): 1–2 kg/στρέμμα για φωτοσύνθεση.
  1. Ανθοφορία και Καρπόδεση (Μάιος–Ιούνιος):
  • Άζωτο (N): 2–3 kg/στρέμμα για σταθερή ανάπτυξη.
  • Κάλιο (K): 5–7 kg/στρέμμα για ενίσχυση καρπόδεσης.
  • Βόριο (B): 0,5 kg/στρέμμα για αύξηση γονιμότητας ανθέων.
  1. Ανάπτυξη Καρπών (Ιούνιος–Ιούλιος):
  • Κάλιο (K): 8–10 kg/στρέμμα για αύξηση σακχάρων (κρασί) ή μεγέθους καρπών (καρπός).
  • Ασβέστιο (Ca): 2–4 kg/στρέμμα για αντοχή στο σκάσιμο.
  • Μαγνήσιο (Mg): 1–2 kg/στρέμμα για σταθερή φωτοσύνθεση.
  1. Ωρίμανση (Αύγουστος–Σεπτέμβριος):
  • Κάλιο (K): 5–8 kg/στρέμμα για σταθεροποίηση σακχάρων και ποιότητας.
  • Φώσφορος (P): 2–3 kg/στρέμμα για βελτίωση του αρώματος.
  1. Μετά τη Συγκομιδή (Οκτώβριος):
  • Οργανική ουσία (κομπόστ): 1–2 τόνους/στρέμμα για βελτίωση του εδάφους.
  • Κάλιο (K): 8–10 kg/στρέμμα για αποθήκευση στοιχείων στις ρίζες.

Ορισμός:
Η διαφυλλική λίπανση αφορά την εφαρμογή θρεπτικών στοιχείων απευθείας στα φύλλα μέσω ψεκασμών, επιτρέποντας την ταχεία απορρόφηση και την αντιμετώπιση ελλείψεων σε κρίσιμα στάδια ανάπτυξης.

Πλεονεκτήματα Διαφυλλικής Λίπανσης:

  • Άμεση δράση: Τα στοιχεία απορροφώνται σε λίγες ώρες.
  • Γρήγορη αντιμετώπιση ελλείψεων: Χρήσιμη όταν το έδαφος δεν μπορεί να παρέχει επαρκή θρέψη.
  • Υψηλή απόδοση σε κρίσιμα στάδια: Βελτιώνει τη γονιμότητα των ανθέων και τη συγκέντρωση σακχάρων.

Προγράμματα Διαφυλλικών Ψεκασμών

  1. Πριν την Άνθιση (Μάιος):
  • Βόριο (B): 50–80 g/100L νερού για αύξηση γονιμότητας.
  • Ψευδάργυρος (Zn): 80–100 g/100L νερού για ενίσχυση ανθοφορίας.
  1. Κατά την Καρπόδεση (Ιούνιος):
  • Ασβέστιο (Ca): 150–200 g/100L νερού για αντοχή των ραγών στο σκάσιμο.
  • Κάλιο (K): 200–300 g/100L νερού για αύξηση σακχάρων και ωρίμανση.
  1. Κατά την Ανάπτυξη Καρπών (Ιούλιος):
  • Μαγνήσιο (Mg): 100–150 g/100L νερού για σταθερή φωτοσύνθεση.
  • Σίδηρος (Fe): 100–150 g/100L νερού για αποφυγή χλωρώσεων.
  1. Προ-Συγκομιδή (Αύγουστος):
  • Κάλιο (K): 200 g/100L νερού για βελτίωση γεύσης και χρώματος.

Για βέλτιστα αποτελέσματα, οι δύο μέθοδοι μπορούν να συνδυαστούν:

  • Υδρολίπανση για σταδιακή θρέψη κατά τη βλαστική περίοδο.
  • Διαφυλλικοί ψεκασμοί για ταχεία διόρθωση ελλείψεων σε κρίσιμα στάδια (ανθοφορία, ωρίμανση).

Η έλλειψη θρεπτικών στοιχείων στο αμπέλι επηρεάζει την ανάπτυξη, την παραγωγή και την ποιότητα των καρπών. Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων εξασφαλίζουν την υγεία της καλλιέργειας και την οικονομική απόδοση.

1. Άζωτο (N):

  • Συμπτώματα:
    • Χλώρωση (κιτρίνισμα) στα παλαιότερα φύλλα.
    • Περιορισμένη ανάπτυξη βλαστών και μικρό μέγεθος φύλλων.
    • Μείωση μεγέθους και αριθμού ραγών.
  • Αντιμετώπιση:
    • Έδαφος: Εφαρμογή 5–10 kg/στρέμμα αζώτου την άνοιξη.
    • Διαφυλλικά: Ψεκασμοί με ουρία (0,5–1%) σε κρίσιμα στάδια ανάπτυξης.
    • Υδρολίπανση: Σταδιακή παροχή κατά τη βλάστηση (Μάρτιος–Απρίλιος).

2. Φώσφορος (P):

  • Συμπτώματα:
    • Μωβ-κόκκινο χρώμα στα φύλλα (ιδιαίτερα στις άκρες).
    • Αργή ανάπτυξη ριζών και χαμηλή καρπόδεση.
    • Καθυστερημένη ωρίμανση καρπών.
  • Αντιμετώπιση:
    • Έδαφος: Εφαρμογή 3–5 kg/στρέμμα υπερφωσφορικού ασβεστίου (P₂O₅).
    • Διαφυλλικά: Ψεκασμοί με φωσφορικό κάλιο (KH₂PO₄) σε συγκέντρωση 1%.
    • Υδρολίπανση: Παροχή φωσφορικών αλάτων στην έναρξη της βλάστησης.

3. Κάλιο (K):

  • Συμπτώματα:
    • Καψίματα στις άκρες των φύλλων και περιφερειακή νέκρωση.
    • Μειωμένη ανάπτυξη ραγών και χαμηλά επίπεδα σακχάρων.
    • Ευαισθησία στον περονόσπορο και στο ωίδιο.
  • Αντιμετώπιση:
    • Έδαφος: Προσθήκη 10–15 kg/στρέμμα θειικού καλίου (K₂SO₄) ή νιτρικού καλίου.
    • Διαφυλλικά: Ψεκασμοί με θειικό κάλιο (1–2%) κατά την ανάπτυξη καρπών.
    • Υδρολίπανση: Τακτική εφαρμογή 8–10 kg/στρέμμα σε κρίσιμες φάσεις (Ιούνιος–Ιούλιος).

4. Ασβέστιο (Ca):

  • Συμπτώματα:
    • Σκασίματα ραγών και μειωμένη ανθεκτικότητα στον φλοιό.
    • Καθυστερημένη ωρίμανση και μαλάκωμα καρπών.
  • Αντιμετώπιση:
    • Έδαφος: Προσθήκη 4–6 kg/στρέμμα ανθρακικού ασβεστίου (CaCO₃).
    • Διαφυλλικά: Ψεκασμοί με νιτρικό ασβέστιο (0,5–1%) κατά την ανάπτυξη ραγών.
    • Υδρολίπανση: Παροχή Ca(NO₃)₂ σε μικρές δόσεις.

5. Μαγνήσιο (Mg):

  • Συμπτώματα:
    • Κιτρίνισμα μεταξύ των νεύρων των παλαιών φύλλων (χλωρώσεις).
    • Μείωση της φωτοσύνθεσης και καθυστέρηση ανάπτυξης.
  • Αντιμετώπιση:
    • Έδαφος: Εφαρμογή 2–4 kg/στρέμμα θειικού μαγνησίου (MgSO₄).
    • Διαφυλλικά: Ψεκασμοί με θειικό μαγνήσιο (1–2%) σε κρίσιμα στάδια.
    • Υδρολίπανση: Σταδιακή εφαρμογή μαζί με κάλιο.

1. Βόριο (B):

  • Συμπτώματα:
    • Κακή καρπόδεση και πτώση ανθέων.
    • Παραμορφώσεις φύλλων και βλαστών.
  • Αντιμετώπιση:
    • Διαφυλλικά: Ψεκασμοί με βορικό νάτριο (0,1–0,2%) πριν την ανθοφορία.
    • Υδρολίπανση: Προσθήκη 0,5–1 kg/στρέμμα.

2. Ψευδάργυρος (Zn):

  • Συμπτώματα:
    • Μικρά, παραμορφωμένα φύλλα («μικροφυλλία»).
    • Μειωμένο μέγεθος καρπών και καθυστερημένη ωρίμανση.
  • Αντιμετώπιση:
    • Διαφυλλικά: Ψεκασμοί με θειικό ψευδάργυρο (0,1–0,2%).
    • Υδρολίπανση: Προσθήκη 0,5–0,8 kg/στρέμμα.

3. Σίδηρος (Fe):

  • Συμπτώματα:
    • Χλώρωση στα νεαρά φύλλα με έντονα πράσινες νευρώσεις.
  • Αντιμετώπιση:
    • Διαφυλλικά: Ψεκασμοί με χηλικό σίδηρο (EDDHA) 100–150 g/100L νερού.
    • Έδαφος: Χρήση χηλικών σκευασμάτων.

4. Μαγγάνιο (Mn):

  • Συμπτώματα:
    • Χλώρωση στις άκρες των φύλλων και παραμορφώσεις.
  • Αντιμετώπιση:
    • Διαφυλλικά: Ψεκασμοί με θειικό μαγγάνιο (0,1–0,3%).
    • Έδαφος: Προσθήκη 0,3–0,5 kg/στρέμμα.
  1. Εδαφολογική Ανάλυση:
  • Σκοπός:
    • Εκτίμηση της θρεπτικής κατάστασης και της γονιμότητας του εδάφους.
  • Δείγματα:
    • Λαμβάνονται 0–30 cm και 30–60 cm βάθος για έλεγχο επιφανειακών και βαθύτερων στρωμάτων.
  • Παράμετροι Ανάλυσης:
    • pH, οργανική ουσία, μακροστοιχεία (N, P, K) και ιχνοστοιχεία (Fe, Zn, B).
  • Συχνότητα:
    • Κάθε 2–3 χρόνια.
  1. Φυλλοδιαγνωστική Ανάλυση:
  • Σκοπός:
    • Εντοπισμός ελλείψεων κατά τη βλαστική περίοδο.
  • Δείγματα:
    • Συλλογή φύλλων κατά τη φάση καρπόδεσης ή ωρίμανσης.
  • Πλεονεκτήματα:
    • Αξιολόγηση της απορρόφησης στοιχείων από τα φυτά σε πραγματικό χρόνο.
  • Συχνότητα:
    • Κάθε έτος σε κρίσιμες φάσεις ανάπτυξης.

5. Άρδευση και Διαχείριση Νερού

  1. Για Κρασί:
  • Στόχοι:
    • Διατήρηση μέτριας υδατικής καταπόνησης για βελτίωση της συγκέντρωσης σακχάρων και αρωμάτων.
    • Ελεγχόμενη ανάπτυξη βλαστών για καλύτερη γεύση.
  • Κατανάλωση νερού:
    • 300–400 mm/έτος, ανάλογα με το κλίμα και το έδαφος.
  • Εφαρμογές άρδευσης:
    • Περιορισμένη άρδευση μετά την καρπόδεση (Ιούνιος–Ιούλιος).
    • Διακοπή άρδευσης 2–3 εβδομάδες πριν τη συγκομιδή για αύξηση σακχάρων.
  1. Για Καρπό:
  • Στόχοι:
    • Προώθηση μεγέθους ραγών και αντοχής στη μεταφορά.
    • Εξασφάλιση ομοιομορφίας και τραγανότητας.
  • Κατανάλωση νερού:
    • 400–600 mm/έτος, ιδιαίτερα σε ποικιλίες επιτραπέζιων σταφυλιών.
  • Εφαρμογές άρδευσης:
    • Τακτικές εφαρμογές νερού κατά τη φάση διόγκωσης των ραγών (Ιούνιος–Ιούλιος).
    • Συντήρηση υγρασίας κατά την ωρίμανση για αποφυγή σκασίματος.
  1. Ληθάργος (Χειμώνας):
  • Περιορισμένη άρδευση για την αποθήκευση υγρασίας στο έδαφος.
  1. Έναρξη Βλάστησης (Άνοιξη):
  • Κρασί:Μειωμένη άρδευση για έλεγχο βλαστικής ανάπτυξης.
  • Καρπός: Κανονική άρδευση για ενίσχυση βλαστών.
  1. Ανθοφορία και Καρπόδεση (Μάιος–Ιούνιος):
  • Κρασί: Ήπια άρδευση για σταθεροποίηση ανθέων.
  • Καρπός: Ενίσχυση υγρασίας για καλύτερη καρπόδεση.
  1. Ανάπτυξη Καρπών (Ιούνιος–Ιούλιος):
  • Κρασί: Περιορισμός νερού για συγκέντρωση σακχάρων.
  • Καρπός: Αυξημένη άρδευση για μεγέθυνση ραγών.
  1. Ωρίμανση (Αύγουστος):
  • Κρασί: Διακοπή άρδευσης πριν τη συγκομιδή.
  • Καρπός: Ήπια άρδευση για διατήρηση υγρασίας και αποφυγή σκασίματος.
  1. Σημάδια Υδατικού Στρες:
  • Φύλλα: Κυρτώνουν και γίνονται ευθραυστα.
  • Βλαστοί: Μειωμένη ανάπτυξη και καφέτιασμα.
  • Καρποί: Μείωση μεγέθους ή ακανόνιστη ωρίμανση.
  1. Τεχνικές Αντιμετώπισης:
  • Χρήση αισθητήρων υγρασίας: Μέτρηση του εδαφικού νερού για ακριβείς εφαρμογές.
  • Εδαφοκάλυψη (mulching): Μείωση της εξάτμισης και διατήρηση της υγρασίας.
  • Βαθιά άρδευση: Προώθηση ανάπτυξης ριζών σε μεγαλύτερα βάθη.

6. Φυτοπροστασία

  1. Περονόσπορος (Plasmopara viticola):
  • Συμπτώματα: Κιτρινοπράσινα στίγματα στα φύλλα, λευκή εξάνθηση στην κάτω επιφάνεια.
  • Αντιμετώπιση:
    • Προληπτικοί ψεκασμοί: Χαλκούχα σκευάσματα ή σκευάσματα χαλκού-μαγγανίου.
    • Αποστράγγιση εδάφους: Για αποφυγή υπερβολικής υγρασίας.
  1. Ωίδιο (Uncinula necator):
  • Συμπτώματα: Σταχτόχρωμη εξάνθηση σε φύλλα, βλαστούς και ράγες.
  • Αντιμετώπιση:
    • Θειάφι ή βιολογικά μυκητοκτόνα.
    • Καλή αερισμός φυτών και αποφυγή πυκνών φυλλωμάτων.
  1. Βοτρύτης (Botrytis cinerea):
  • Συμπτώματα: Σάπισμα ραγών με γκρίζο χνούδι.
  • Αντιμετώπιση:
    • Προληπτικοί ψεκασμοί με μυκητοκτόνα κατά την ωρίμανση.
    • Απομάκρυνση προσβεβλημένων καρπών.
  1. Ευτυπίωση (Eutypa lata):
  • Συμπτώματα: Ξήρανση βραχιόνων και μειωμένη ανάπτυξη.
  • Αντιμετώπιση:
    • Κλάδεμα και καταστροφή μολυσμένων τμημάτων.
    • Κάλυψη τομών με προστατευτικά σκευάσματα.
  1. Ευδεμίδα (Lobesia botrana):
  • Συμπτώματα: Προσβολή ραγών και σαπίσματα.
  • Αντιμετώπιση:
    • Βιολογική καταπολέμηση με Bacillus thuringiensis.
    • Φερομονικές παγίδες για παρακολούθηση πληθυσμών.
  1. Τζιτζικάκι (Empoasca vitis):
  • Συμπτώματα: Κιτρίνισμα φύλλων και αναρρόφηση χυμών.
  • Αντιμετώπιση:
    • Ψεκασμοί με πυρεθρίνες και χρήση βιολογικών σκευασμάτων.
  1. Κοκκοειδή (Parthenolecanium corni):
  • Συμπτώματα: Κολλώδεις εκκρίσεις και ανάπτυξη καπνιάς.
  • Αντιμετώπιση:
    • Θερινά λάδια και βιολογικά εντομοκτόνα.
  • Μηχανική καταπολέμηση: Χρήση φρέζας ή καλλιεργητή.
  • Χλωρή λίπανση (cover crops): Αναστολή ανάπτυξης ζιζανίων.
  • Επιλεκτικά ζιζανιοκτόνα: Εφαρμογές σε περιπτώσεις υπερβολικού ανταγωνισμού.

7. Κλάδεμα και Μορφοποίηση

Στόχος:

  • Δημιουργία ενός ισχυρού σκελετού που θα υποστηρίξει τη μακροχρόνια ανάπτυξη και παραγωγή.
  1. Κρασί (χαμηλότερη ανάπτυξη):
  • Σύστημα Guyot (απλό ή διπλό):
    • Αφήνεται ένας ή δύο καρποφόροι βραχίονες και 1–2 αντικαταστάτες.
    • Χρησιμοποιείται για ελεγχόμενη παραγωγή και συμπυκνωμένα αρώματα.
  • Σύστημα Cordon:
    • Οριζόντια διαμόρφωση σε συρματόσχοινα με πολλούς κοντούς βραχίονες.
    • Κατάλληλο για μηχανική συγκομιδή.
  1. Καρπός (ψηλότερη ανάπτυξη):
  • Σύστημα Pergola (Πέργκολα):
    • Δημιουργεί σκίαση και επιτρέπει την παραγωγή μεγάλων τσαμπιών.
    • Ιδανικό για επιτραπέζια σταφύλια.
  • Σύστημα Κορμού (Head training):
    • Επιτρέπει μεγαλύτερη ευελιξία στη διαμόρφωση των βλαστών.
    • Χρησιμοποιείται κυρίως για σταφίδες ή ποικιλίες μεγάλης ανάπτυξης.

Στόχος:

  • Ρύθμιση της παραγωγής και βελτίωση της ποιότητας των καρπών.
  1. Κρασί:
  • Ελεγχόμενη καρποφορία: Αφαίρεση πλεονάζοντων βλαστών για βελτίωση της συγκέντρωσης σακχάρων.
  • Καρποφόροι βλαστοί: Κλάδεμα σε 6–10 οφθαλμούς για ισορροπημένη ανάπτυξη.
  1. Καρπός:
  • Διατήρηση μεγάλων τσαμπιών: Λιγότερο αυστηρό κλάδεμα (10–12 οφθαλμούς).
  • Βελτίωση μεγέθους: Αφαίρεση αδύναμων ή υπεράριθμων βλαστών.

Στόχος:

  • Ανανέωση γηρασμένων φυτών και αποκατάσταση της παραγωγικότητας.

Τεχνικές:

  • Κοπή γηρασμένων βραχιόνων: Απομάκρυνση ξυλώδους τμήματος και αντικατάσταση με νέους βλαστούς.
  • Αραίωση πυκνών βλαστών: Διευκόλυνση του αερισμού και της ηλιοφάνειας.
  • Κλάδεμα μετά από στρες ή παγετό: Ενίσχυση της αναγέννησης με αφαίρεση κατεστραμμένων μερών.
  1. Χειμερινό Κλάδεμα (Ιανουάριος–Φεβρουάριος):
  • Καθορίζει τη βασική δομή του φυτού και προετοιμάζει για τη νέα περίοδο ανάπτυξης.
  • Καθαρισμός από ξηρά και ασθενή κλαδιά.
  1. Πράσινο Κλάδεμα (Άνοιξη–Καλοκαίρι):
  • Αραίωση βλαστών: Απομάκρυνση πλεονάζουσας βλάστησης για καλύτερο αερισμό.
  • Κορυφολόγημα: Ενίσχυση της καρπόδεσης και του χρωματισμού των ραγών.
  • Αφαίρεση φύλλων: Βελτίωση της έκθεσης στον ήλιο κατά την ωρίμανση.

8. Συγκομιδή και Μετασυλλεκτική Διαχείριση

  1. Για Κρασί:
  • Στόχοι:
    • Μέγιστη συγκέντρωση σακχάρων (Brix) και ισορροπία οξέων για υψηλής ποιότητας οίνους.
  • Κριτήρια συγκομιδής:
    • Brix: 20–24° για λευκά κρασιά, 24–28° για ερυθρά.
    • pH: 3,2–3,6 ανάλογα με την ποικιλία.
    • Οργανοληπτικά χαρακτηριστικά: Εξέταση αρωμάτων και γεύσεων.
  • Χρονική περίοδος:
    • Αύγουστος–Σεπτέμβριος, ανάλογα με την περιοχή και την ποικιλία.
  1. Για Καρπό:
  • Στόχοι:
    • Διατήρηση τραγανότητας, γλυκύτητας και αντοχής στη μεταφορά.
  • Κριτήρια συγκομιδής:
    • Brix: 16–20°, ανάλογα με την ποικιλία.
    • Σκληρότητα φλοιού: Αντοχή σε χειρισμούς.
    • Εμπορική εμφάνιση: Ομοιομορφία μεγέθους και χρώματος.
  • Χρονική περίοδος:
    • Ιούλιος–Σεπτέμβριος για επιτραπέζια σταφύλια.
  1. Χειρωνακτική Συγκομιδή:
  • Πλεονεκτήματα:
    • Προστατεύει την ακεραιότητα των καρπών.
    • Κατάλληλη για ποιοτικά κρασιά και επιτραπέζια σταφύλια.
  • Μειονεκτήματα:
    • Υψηλότερο κόστος εργασίας.
  1. Μηχανική Συγκομιδή:
  • Πλεονεκτήματα:
    • Γρήγορη και οικονομική συγκομιδή για μεγάλες εκτάσεις.
    • Κατάλληλη για σταφύλια οινοποίησης.
  • Μειονεκτήματα:
    • Πιθανότητα τραυματισμού καρπών, ακατάλληλη για επιτραπέζια προϊόντα.
  1. Μεταφορά:
  • Κρασί:
    • Γρήγορη μεταφορά στον οινοποιητή για αποφυγή οξείδωσης.
    • Χρήση δοχείων από ανοξείδωτο χάλυβα ή πλαστικά με αερισμό.
  • Καρπός:
    • Προστασία από μηχανικά τραύματα με ρηχά κιβώτια (20–25 κιλά).
    • Ψύξη στους 0–5°C αμέσως μετά τη συγκομιδή.
  1. Συντήρηση και Αποθήκευση:
  • Κρασί:
    • Επεξεργασία μέσα σε 24–48 ώρες.
    • Χρήση ψυγείων για διατήρηση της πρώτης ύλης σε χαμηλές θερμοκρασίες.
  • Καρπός:
    • Διατήρηση στους 0–2°C με 90–95% σχετική υγρασία.
    • Διάρκεια αποθήκευσης: 2–3 μήνες για ποικιλίες με αντοχή.
    • Χρήση ατμόσφαιρας ελεγχόμενης σύνθεσης (CA) για μακροχρόνια αποθήκευση.

Κάνε εγγραφή στο newsletter

Νέα και χρήσιμες πληροφορίες στο e-mail σου

  • 2310 799727
  • info@ziko.gr
Facebook Youtube Linkedin Instagram

Copyright © 2025 – All rights reserved by Ziko S.A.

  • ΠΛΟΗΓΗΣΗ