Εισαγωγή
Η μηδική, ως πολυετής ψυχανθής καλλιέργεια υψηλής θρεπτικής αξίας για ζωοτροφή, διαθέτει την ικανότητα βιολογικής δέσμευσης αζώτου μέσω συμβίωσης με ριζοβακτήρια. Ωστόσο, η θρεπτική της επάρκεια εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ορθολογική παροχή μακροθρεπτικών στοιχείων, κυρίως φωσφόρου (P), καλίου (K) και θείου (S), που καθορίζουν την απόδοση και τη διάρκεια ζωής της φυτείας.
Άζωτο: απαραίτητο μόνο υπό συνθήκες
Σε χωράφια με καλή μικροβιακή δραστηριότητα και ιστορικό καλλιέργειας ψυχανθών, η προσθήκη αζώτου δεν είναι αναγκαία. Αντίθετα, σε εδάφη όπου η μηδική εγκαθίσταται για πρώτη φορά ή σε συνθήκες χαμηλών θερμοκρασιών/άγονου χωραφιού, προτείνεται περιορισμένη προσθήκη (4–5 μονάδες Ν/στρ.) κατά την εγκατάσταση, μέχρι την πλήρη ενεργοποίηση της αζωτοδέσμευσης.
Φώσφορος: κρίσιμος για το ριζικό σύστημα και τη μακροβιότητα της φυτείας
Ο φώσφορος ενισχύει την εγκατάσταση και τη λειτουργία του ριζικού συστήματος. Η ετήσια απαίτηση κυμαίνεται στις 4–6 μονάδες P₂O₅/στρέμμα, ενώ κατά την εγκατάσταση, ειδικά σε φτωχά εδάφη, συνιστάται δόση έως και 8–10 μονάδες.
Κάλιο: βασικός ρυθμιστής φυσιολογικών λειτουργιών και ανθεκτικότητας
Η μηδική παρουσιάζει υψηλές ανάγκες σε κάλιο, ιδιαίτερα λόγω των επαναλαμβανόμενων κοπών. Κάθε τόνος ξηράς ουσίας απομακρύνει περίπου 15–18 μονάδες K₂O, άρα η ετήσια απαίτηση για αποδόσεις 2–3 τόνων/στρ. ανέρχεται στις 30–50 μονάδες. Το κάλιο συμβάλλει στην ανθεκτικότητα σε υδατικό στρες, στη φωτοσύνθεση και στη συνολική ποιότητα της ζωοτροφής.
Θείο και ιχνοστοιχεία
Το θείο (S) συμμετέχει στη σύνθεση πρωτεϊνών και σε εδάφη με χαμηλή οργανική ουσία ή ελαφριά υφή, μπορεί να είναι περιοριστικός παράγοντας. Συνιστώνται 2–4 μονάδες S/στρ./έτος. Όσον αφορά τα ιχνοστοιχεία, το βόριο (B) είναι απαραίτητο, ιδίως σε αλκαλικά εδάφη, όπου η διαθεσιμότητά του μειώνεται. Η παρακολούθηση της συγκέντρωσης μέσω φυλλοδιαγνωστικής είναι ιδιαίτερα χρήσιμη σε εντατικές καλλιέργειες με πολύ υψηλές απαιτήσεις.
Χρόνος εφαρμογής και μορφές
Βασική λίπανση: πραγματοποιείται πριν τη σπορά ή κατά την έναρξη της άνοιξης, πριν την αναβλάστηση.
Επιφανειακή λίπανση: επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο, κατά προτίμηση μετά από κάθε κοπή, για αναπλήρωση των αφαιρούμενων στοιχείων.
Η διατήρηση επαρκών επιπέδων P και K είναι καθοριστική για την αποδοτική διαχείριση της φυτείας για 3–5 χρόνια.
Συμπέρασμα
Η μηδική, παρά τη φυσική της ικανότητα δέσμευσης αζώτου, παρουσιάζει αυξημένες απαιτήσεις σε φώσφορο, κάλιο και θείο. Η έλλειψή τους οδηγεί σε μείωση παραγωγικότητας και πρόωρη εξάντληση της φυτείας. Η στρατηγική λίπανσης πρέπει να βασίζεται σε εδαφική ανάλυση, να είναι στοχευμένη και επαναλαμβανόμενη, και να υποστηρίζεται από γεωτεχνική καθοδήγηση. Η επάρκεια μακροθρεπτικών ενισχύει τη σταθερότητα, την περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη και τη συνολική ποιότητα της παραγόμενης ζωοτροφής.
